Dieta – co to właściwie znaczy?
Opracowała: dr Izabela Grabowska
Pojęcie dieta jest dobrze znane i funkcjonuje obecnie w przestrzeni publicznej. Już najmłodsi wiedzą, że wiąże się z jedzeniem. Słowo dieta wywodzi się z greckiego diaita i oznacza styl życia oraz sposoby myślenia. Znaczenie tego słowa odnosiło się kiedyś do tego, czego my – obecni konsumenci - chcemy dzisiaj, aby zdrowiej żyć. Niestety dla znacznej części społeczeństwa „dieta” kojarzy się najczęściej ze sposobem odżywiania w czasie intensywnego, szybkiego odchudzania lub z trendem bycia wysportowanym.
Sprawia to, że głównie kobiety podejmują działania ukierunkowane na redukcję masy ciała, testując nierzadko różne krótkoterminowe diety, często znalezione w Internecie, czy polecane przez znajomych. Ta swoista moda - bycia na diecie - spowodowała, że mamy łatwość w zmianie sposobu odżywiania, np. eliminując jakiś produkt lub grupę, tj. nabiał, gluten, mięso. Uzasadnionym stosowaniem słowa dieta jest na pewno kliniczny charakter tego terminu według klasyfikacji i nomenklatury medycznej. Diety wskazują na sposób żywienia, np. z eliminacją, bądź ograniczeniem konkretnego składnika z uwagi na stan zdrowia.
Jeżeli używamy pojęcia dieta wegetariańska, pamiętajmy, iż oznacza to niejedzenie mięsa. Wegetarianizm łączy się ze stylem życia, gdyż jest to także: nienoszenie skórzanej odzieży, ochrona zwierząt itp.
Dieta – najczęstsze skojarzenia zapytanych przypadkowo osób:
- odchudzanie
- reżim
- brak przyjemności
- głód
- smutek, frustracja
- nakaz
- wykluczanie produktów
- choroba
- kilokalorie
- zasada „wszystko albo nic”.
Jak interpretować termin dieta? Należy wiedzieć, że znaczenie przedmiotowego słowa nie oznacza:
- koncentrowania się na odchudzaniu
- obsesyjnego liczenia kcal
- rezygnacji z przyjemności w jedzeniu
- czasochłonnego gotowania
- wydawania dużych kwot
- chodzenia głodnym
- narzucania sobie restrykcji
- eliminowania produktów bez powodu
- życia w reżimie żywieniowym.
Termin dieta dotyczy sposobu odżywiania, a ten powinien być oparty o wiedzę - głównie medyczną. Myślenie jedynie na bazie przekonań jest często mylne. Wówczas każdy krok w stronę zdrowego trybu życia, a co za tym idzie i poprawnego sposobu odżywiania, kończy się niepowodzeniem i może doprowadzić, np. do zaburzeń odżywiania.
Piśmiennictwo:
2. Hobbs Ch., „Nie używaj słowa dieta”, Wyd. Esprit, 2012,
3. Kłósek-Bzowska P., Makarowska M., „Dieto oporne. Przewodnik po skutecznym odchudzaniu dla kobiet”, Wyd. Feeria, 2024,
4. Nosek M., „Nie czas na wymówki”, Wyd. Zdrowe Zdrowie, 2021.