Opracowała: Małgorzata Gorlewska, studentka kierunku Dietetyka

Sok z brzozy może być ciekawym dodatkiem do codziennej diety. To bogaty w mikroelementy i naturalne
związki bioaktywne zamiennik soków owocowych, które – choć popularne – dostarczają ogromnych ilości
cukru, a co za tym idzie tzw. „pustych kalorii”. W przeciwieństwie do nich, sok z brzozy jest napojem
niskokalorycznym, delikatnie słodkim i dobrze nawadniającym. Przyjrzyjmy się bliżej, czym właściwie
jest ten niezwykły napój i jakie może nieść korzyści dla zdrowia.
Co to właściwie jest sok z brzozy?
Sok brzozowy to bezbarwna, lekko słodkawa ciecz, pozyskiwana wczesną wiosną poprzez nacinanie
pnia brzozy (głównie Betula pendula i Betula pubescens). Jest zbierany przez 2–5 tygodni. Sok ten zawiera
naturalne cukry, aminokwasy, minerały i kwasy organiczne, które odpowiadają za jego łagodny smak i
prozdrowotne właściwości.
Spożywany tradycyjnie w krajach Europy Wschodniej i Północnej, sok brzozowy zyskuje coraz większą
popularność – zarówno jako napój funkcjonalny, jak i składnik kosmetyków czy suplementów diety.
Co zawiera sok z brzozy?
Na szczególną uwagę zasługuje zawartość potasu – ważnego dla regulacji ciśnienia krwi i pracy mięśni.
Oprócz tego sok zawiera:
• Magnez, wapń, żelazo, cynk, miedź – wspomagają odporność, układ nerwowy i regenerację
organizmu,
• Cukry proste (glukoza, fruktoza) – w niskiej ilości, nie powodują gwałtownych skoków glikemii,
• Witaminy, w tym witaminę C – wspierające metabolizm i działające przeciwutleniająco,
• Aminokwasy (np. glutamina, asparagina, walina) – które wspierają regenerację tkanek,
• Związki bioaktywne: flawonoidy, lignany, terpeny, katechiny – znane z działania
przeciwzapalnego, przeciwreumatycznego i antyoksydacyjnego.
Jakie są korzyści zdrowotne?
Sok z brzozy, pity regularnie, może:
- nawadniać i mineralizować organizm – doskonale sprawdza się w okresie wiosennego
przesilenia,
- działać przeciwzapalnie i wspomagać odporność – dzięki obecności bioaktywnych związków,
- łagodnie wspierać pracę nerek i wątroby – jako naturalny środek o lekkim działaniu
detoksykacyjnym, moczopędnym,
- zastępować wysokokaloryczne soki owocowe, bez obciążenia dla wątroby czy trzustki.
Niektórzy stosują go także zewnętrznie – w kosmetyce – np. jako tonik do skóry trądzikowej lub
wzmacniacz do włosów.
Ciekawostki o soku z brzozy
• Plon soku brzozowego zależy od gatunku drzewa, pory roku i gleby – najwięcej soku dają brzozy
rosnące na skraju lasu i dobrze nasłonecznionych glebach mineralnych.
• Łatwo fermentuje – w temperaturze pokojowej szybko się psuje, dlatego najlepiej
przechowywać go w lodówce i spożyć w ciągu 3–5 dni.
Co trzeba wiedzieć przed spożyciem?
• Bezpieczeństwo – jest ogólnie bezpieczny, ale osoby uczulone na pyłki brzozy mogą
doświadczyć objawów alergii krzyżowej (np. świądu w jamie ustnej).
• Cukrzyca – mimo niskiej zawartości cukrów, osoby z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej
powinny zachować umiar i monitorować reakcję organizmu.
Podsumowanie
Sok z brzozy to tradycyjny napój o właściwościach prozdrowotnych. Jego niska kaloryczność,
bogactwo składników mineralnych oraz delikatny smak czynią go świetną alternatywą dla słodzonych
napojów czy soków owocowych. Pity w rozsądnych ilościach może wspierać codzienną dietę, zwłaszcza
w okresie wiosennym, kiedy organizm potrzebuje naturalnego wsparcia i regeneracji.
Piśmiennictwo:
1. Justice Amakye Essiedu, Elena G. Kovaleva,
Physicochemical, antioxidant activity, and sensory characteristics of mead produced with Hibiscus
sabdariffa and Betula pendula (Birch sap),
Biocatalysis and Agricultural Biotechnology, Volume 58, 2024, 103189, ISSN 1878-8181,
https://doi.org/10.1016/j.bcab.2024.103189.
(https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1878818124001737)
2. Ana I. Sancho, Tina Birk, Juliane M. Gregersen, Tage Rønne, Sofie E. Hornslet, Anne M. Madsen, Katrine
L. Bøgh,
Microbial safety and protein composition of birch sap,
Journal of Food Composition and Analysis, Volume 107, 2022, 104347, ISSN 0889-1575,
https://doi.org/10.1016/j.jfca.2021.104347.
(https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0889157521005470)
3. Mingaila, J.; Čiuldienė, D.; Viškelis, P.; Bartkevičius, E.; Vilimas, V.; Armolaitis, K. The Quantity and
Biochemical Composition of Sap Collected from Silver Birch (Betula pendula Roth) Trees Growing in
Different Soils. Forests 2020, 11, 365. https://doi.org/10.3390/f11040365

Opracowała: Małgorzata Gorlewska, studentka kierunku Dietetyka

Sok z brzozy może być ciekawym dodatkiem do codziennej diety. To bogaty w mikroelementy i naturalne
związki bioaktywne zamiennik soków owocowych, które – choć popularne – dostarczają ogromnych ilości
cukru, a co za tym idzie tzw. „pustych kalorii”. W przeciwieństwie do nich, sok z brzozy jest napojem
niskokalorycznym, delikatnie słodkim i dobrze nawadniającym. Przyjrzyjmy się bliżej, czym właściwie
jest ten niezwykły napój i jakie może nieść korzyści dla zdrowia.
Co to właściwie jest sok z brzozy?
Sok brzozowy to bezbarwna, lekko słodkawa ciecz, pozyskiwana wczesną wiosną poprzez nacinanie
pnia brzozy (głównie Betula pendula i Betula pubescens). Jest zbierany przez 2–5 tygodni. Sok ten zawiera
naturalne cukry, aminokwasy, minerały i kwasy organiczne, które odpowiadają za jego łagodny smak i
prozdrowotne właściwości.
Spożywany tradycyjnie w krajach Europy Wschodniej i Północnej, sok brzozowy zyskuje coraz większą
popularność – zarówno jako napój funkcjonalny, jak i składnik kosmetyków czy suplementów diety.
Co zawiera sok z brzozy?
Na szczególną uwagę zasługuje zawartość potasu – ważnego dla regulacji ciśnienia krwi i pracy mięśni.
Oprócz tego sok zawiera:
• Magnez, wapń, żelazo, cynk, miedź – wspomagają odporność, układ nerwowy i regenerację
organizmu,
• Cukry proste (glukoza, fruktoza) – w niskiej ilości, nie powodują gwałtownych skoków glikemii,
• Witaminy, w tym witaminę C – wspierające metabolizm i działające przeciwutleniająco,
• Aminokwasy (np. glutamina, asparagina, walina) – które wspierają regenerację tkanek,
• Związki bioaktywne: flawonoidy, lignany, terpeny, katechiny – znane z działania
przeciwzapalnego, przeciwreumatycznego i antyoksydacyjnego.
Jakie są korzyści zdrowotne?
Sok z brzozy, pity regularnie, może:
- nawadniać i mineralizować organizm – doskonale sprawdza się w okresie wiosennego
przesilenia,
- działać przeciwzapalnie i wspomagać odporność – dzięki obecności bioaktywnych związków,
- łagodnie wspierać pracę nerek i wątroby – jako naturalny środek o lekkim działaniu
detoksykacyjnym, moczopędnym,
- zastępować wysokokaloryczne soki owocowe, bez obciążenia dla wątroby czy trzustki.
Niektórzy stosują go także zewnętrznie – w kosmetyce – np. jako tonik do skóry trądzikowej lub
wzmacniacz do włosów.
Ciekawostki o soku z brzozy
• Plon soku brzozowego zależy od gatunku drzewa, pory roku i gleby – najwięcej soku dają brzozy
rosnące na skraju lasu i dobrze nasłonecznionych glebach mineralnych.
• Łatwo fermentuje – w temperaturze pokojowej szybko się psuje, dlatego najlepiej
przechowywać go w lodówce i spożyć w ciągu 3–5 dni.
Co trzeba wiedzieć przed spożyciem?
• Bezpieczeństwo – jest ogólnie bezpieczny, ale osoby uczulone na pyłki brzozy mogą
doświadczyć objawów alergii krzyżowej (np. świądu w jamie ustnej).
• Cukrzyca – mimo niskiej zawartości cukrów, osoby z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej
powinny zachować umiar i monitorować reakcję organizmu.
Podsumowanie
Sok z brzozy to tradycyjny napój o właściwościach prozdrowotnych. Jego niska kaloryczność,
bogactwo składników mineralnych oraz delikatny smak czynią go świetną alternatywą dla słodzonych
napojów czy soków owocowych. Pity w rozsądnych ilościach może wspierać codzienną dietę, zwłaszcza
w okresie wiosennym, kiedy organizm potrzebuje naturalnego wsparcia i regeneracji.
Piśmiennictwo:
1. Justice Amakye Essiedu, Elena G. Kovaleva,
Physicochemical, antioxidant activity, and sensory characteristics of mead produced with Hibiscus
sabdariffa and Betula pendula (Birch sap),
Biocatalysis and Agricultural Biotechnology, Volume 58, 2024, 103189, ISSN 1878-8181,
https://doi.org/10.1016/j.bcab.2024.103189.
(https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1878818124001737)
2. Ana I. Sancho, Tina Birk, Juliane M. Gregersen, Tage Rønne, Sofie E. Hornslet, Anne M. Madsen, Katrine
L. Bøgh,
Microbial safety and protein composition of birch sap,
Journal of Food Composition and Analysis, Volume 107, 2022, 104347, ISSN 0889-1575,
https://doi.org/10.1016/j.jfca.2021.104347.
(https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0889157521005470)
3. Mingaila, J.; Čiuldienė, D.; Viškelis, P.; Bartkevičius, E.; Vilimas, V.; Armolaitis, K. The Quantity and
Biochemical Composition of Sap Collected from Silver Birch (Betula pendula Roth) Trees Growing in
Different Soils. Forests 2020, 11, 365. https://doi.org/10.3390/f11040365