Opracowała: mgr Aleksandra Nowacka

Ważnym elementem treningu jest planowanie (o czym już wspominaliśmy przy okazji omawiania struktury treningu). W rocznym planie treningowym (makrocyklu), w którym pracujemy przede wszystkim nad wszechstronnym rozwojem, okresy treningowe podporządkowane kształtowaniu różnych cech (zdolności) motorycznych i powinny występować według określonego porządku i z określoną strukturą czasową (periodyzacją) w rocznym cyklu treningowym. Owa kolejność powinna wyglądać następująco:

• kształtowanie wytrzymałości,

• budowa masy mięśniowej,

• wzrost siły mięśniowej,

• wzrost szybkości i mocy.

W niektórych jednak przypadkach dopuszcza się pewne odstępstwa ściśle powiązane ze specyfiką danego sportu. Dla przykładu w kulturystyce głównym celem jest uzyskanie wyraźnej „rzeźby”, w takim przypadku okresie bezpośredniego przygotowania startowego (BPS) w odpowiednim czasie przed zawodami stosuje się metody poprawiające wygląd sylwetki, a więc te zbliżone w swojej strukturze do treningu, którego celem jest budowanie lokalnej wytrzymałości mięśni, a nie samej mocy. W innych sportach praktycznie całkowicie rezygnuje się z pewnych elementów tego układu – np. maratończyk nie będzie pracował nad masą mięśniową czy bezwzględną mocą, ponieważ nie są mu one do niczego potrzebne (a wręcz mogą przeszkadzać w uzyskaniu dobrego wyniku).

Jeżeli chodzi natomiast o układ ćwiczeń w jednostce treningowej, to przeważnie jest on podporządkowany kształtowaniu wybranej cechy motorycznej, zgodnie z periodyzacją rocznego cyklu treningowego. Jeżeli jednak specyfika naszego sportu uniemożliwia klasyczny (blokowy) system periodyzacji (np. w grach zespołowych, gdzie sezon startowy zabiera często 8-9 miesięcy w roku) lub trenujemy rzadko i chcemy popracować nad kilkoma cechami naraz (w jednej jednostce treningowej), to kolejność ich kształtowania powinna być odwrotna niż w przypadku długich cykli treningowych. Dlatego w takich przypadkach najpierw pracujemy nad szybkością i mocą, w dalszej kolejności nad siłą, masą, a dopiero później nad wytrzymałością. Pamiętajmy jednak, że układ jednej sesji treningowej nakierowany na kształtowanie wszystkich cech motorycznych jest czysto teoretyczny, nie stosuje się bowiem takich rozwiązań w praktyce. Zwykle nasz trening ukierunkowany jest na kształtowanie maksymalnie dwóch elementów, a ich kolejność powinna być zgodna z powyższym. Oczywiście taką jednostkę treningową można zawsze wzbogacić o jeden z elementów kształtujących inne zdolności motoryczne, jak zwinność, gibkość czy koordynacja ruchowa. Są one bowiem mniej obciążające i mogą stanowić aktywną przerwę między kolejnymi powtórzeniami ćwiczeń czy serii nastawionymi na główne zdolności, które chcemy kształtować. Warto jest zatem przemyśleć cel naszej jednostki aby efektywniej zaplanować i zrealizować jej przebieg.

Jak mówi Brian Tracy „korzyści płynące z dobrego planowania są ogromne! Szacuje się, że każda minuta poświęcona na planowanie pozwala zaoszczędzić dziesięć minut pracy”. Szanujmy zatem swój czas i planujmy trening z rozmysłem.

Bibliografia:

1. Bompa T.O. (2011): Periodyzacja, teoria i metodyka treningu. Warszawa, COS.

2. Bompa T.O. (1990): Teoria i metodyka treningu. Warszawa, RCMSzKFiS.

3. Bompa T.O. (1988): Teoria planowania treningu. Warszawa, RCMSzKFiS.

4. Płatonow W. (2013): Periodizacija sportiwnoj trenirowki. Obszczaja tieorija i jejo prakticzeskoje primienienie, Kijew, Olimpijskaja Litieratura.

5. Sozański H.,  Sadowski J., Czerwiński J. (2015): Podstawy teorii i technologii treningu sportowego, T. 2, Warszawa, Biała Podlaska AWF.

6. Sozański H., Czerwiński J., Sadowski J. (2013): (red.) Podstawy teorii i technologii treningu sportowego. T1, Biała Podlaska, AWFiS.

7. Sozański H. (1999): Podstawy teorii treningu sportowego. Warszawa, COS.

Opracowała: mgr Aleksandra Nowacka

Ważnym elementem treningu jest planowanie (o czym już wspominaliśmy przy okazji omawiania struktury treningu). W rocznym planie treningowym (makrocyklu), w którym pracujemy przede wszystkim nad wszechstronnym rozwojem, okresy treningowe podporządkowane kształtowaniu różnych cech (zdolności) motorycznych i powinny występować według określonego porządku i z określoną strukturą czasową (periodyzacją) w rocznym cyklu treningowym. Owa kolejność powinna wyglądać następująco:

• kształtowanie wytrzymałości,

• budowa masy mięśniowej,

• wzrost siły mięśniowej,

• wzrost szybkości i mocy.

W niektórych jednak przypadkach dopuszcza się pewne odstępstwa ściśle powiązane ze specyfiką danego sportu. Dla przykładu w kulturystyce głównym celem jest uzyskanie wyraźnej „rzeźby”, w takim przypadku okresie bezpośredniego przygotowania startowego (BPS) w odpowiednim czasie przed zawodami stosuje się metody poprawiające wygląd sylwetki, a więc te zbliżone w swojej strukturze do treningu, którego celem jest budowanie lokalnej wytrzymałości mięśni, a nie samej mocy. W innych sportach praktycznie całkowicie rezygnuje się z pewnych elementów tego układu – np. maratończyk nie będzie pracował nad masą mięśniową czy bezwzględną mocą, ponieważ nie są mu one do niczego potrzebne (a wręcz mogą przeszkadzać w uzyskaniu dobrego wyniku).

Jeżeli chodzi natomiast o układ ćwiczeń w jednostce treningowej, to przeważnie jest on podporządkowany kształtowaniu wybranej cechy motorycznej, zgodnie z periodyzacją rocznego cyklu treningowego. Jeżeli jednak specyfika naszego sportu uniemożliwia klasyczny (blokowy) system periodyzacji (np. w grach zespołowych, gdzie sezon startowy zabiera często 8-9 miesięcy w roku) lub trenujemy rzadko i chcemy popracować nad kilkoma cechami naraz (w jednej jednostce treningowej), to kolejność ich kształtowania powinna być odwrotna niż w przypadku długich cykli treningowych. Dlatego w takich przypadkach najpierw pracujemy nad szybkością i mocą, w dalszej kolejności nad siłą, masą, a dopiero później nad wytrzymałością. Pamiętajmy jednak, że układ jednej sesji treningowej nakierowany na kształtowanie wszystkich cech motorycznych jest czysto teoretyczny, nie stosuje się bowiem takich rozwiązań w praktyce. Zwykle nasz trening ukierunkowany jest na kształtowanie maksymalnie dwóch elementów, a ich kolejność powinna być zgodna z powyższym. Oczywiście taką jednostkę treningową można zawsze wzbogacić o jeden z elementów kształtujących inne zdolności motoryczne, jak zwinność, gibkość czy koordynacja ruchowa. Są one bowiem mniej obciążające i mogą stanowić aktywną przerwę między kolejnymi powtórzeniami ćwiczeń czy serii nastawionymi na główne zdolności, które chcemy kształtować. Warto jest zatem przemyśleć cel naszej jednostki aby efektywniej zaplanować i zrealizować jej przebieg.

Jak mówi Brian Tracy „korzyści płynące z dobrego planowania są ogromne! Szacuje się, że każda minuta poświęcona na planowanie pozwala zaoszczędzić dziesięć minut pracy”. Szanujmy zatem swój czas i planujmy trening z rozmysłem.

Bibliografia:

1. Bompa T.O. (2011): Periodyzacja, teoria i metodyka treningu. Warszawa, COS.

2. Bompa T.O. (1990): Teoria i metodyka treningu. Warszawa, RCMSzKFiS.

3. Bompa T.O. (1988): Teoria planowania treningu. Warszawa, RCMSzKFiS.

4. Płatonow W. (2013): Periodizacija sportiwnoj trenirowki. Obszczaja tieorija i jejo prakticzeskoje primienienie, Kijew, Olimpijskaja Litieratura.

5. Sozański H.,  Sadowski J., Czerwiński J. (2015): Podstawy teorii i technologii treningu sportowego, T. 2, Warszawa, Biała Podlaska AWF.

6. Sozański H., Czerwiński J., Sadowski J. (2013): (red.) Podstawy teorii i technologii treningu sportowego. T1, Biała Podlaska, AWFiS.

7. Sozański H. (1999): Podstawy teorii treningu sportowego. Warszawa, COS.