Opracowała: mgr Karolina Bertrandt

Jesień i zima to sezon na żurawinę! Ta niewielka krzewinka z rodziny wrzosowatych jest szczególnie ceniona ze względu na właściwości prozdrowotne swoich owoców. Czerwone owoce żurawiny to nie tylko smakowita przekąska ale również wsparcie organizmu w profilaktyce i leczeniu różnych dolegliwości.

Czym właściwie jest żurawina?

Żurawina (Vaccinium sect. Oxycoccus) to wiecznie zielony krzew należący będący podrodzajem borówki, dawniej wyodrębniany jako oddzielny rodzaj należący do rodziny wrzosowców. Występuje w większości na półkuli północnej (Europa, Azja, Ameryka Północna), na wilgotnych bagiennych obszarach – mokradłach i torfowiskach. Jej okres kwitnienia przypada na miesiące letnie (czerwiec – lipiec), zaś owoce pojawiają się po około 3 miesiącach. W Polsce występują oba gatunki żurawin, tj. żurawina błotna i żurawina wielkoowocowa.

Dlaczego warto włączyć żurawinę do codziennej diety?

Właściwości odżywcze i lecznicze żurawiny powodują, że jest cenionym elementem diety. Owoce żurawiny stosowane są w ziołolecznictwie ze względu na swoje właściwości lecznicze – jest źródłem antyoksydantów ( flawonoidy, antocyjany, garbniki, luteinę, kwasy fenolowe inne), witamin (C, B1, B2, B3, B6, E, K) i minerałów – sodu, potasu, fosforu, wapnia, magnezu, jodu, miedzi, manganu, żelaza oraz błonnika.

Bogactwo prozdrowotnych substancji sprawia, że żurawinę z powodzeniem stosuje się w profilaktyce i terapii rozmaitych schorzeń:

• infekcje układu moczowego (działanie przeciwbakteryjne, hamujące rozwój  i namnażanie się drobnoustrojów, szczególnie odpowiedzialną za infekcje pałeczkę E. Coli)
• obniżenie ryzyka wystąpienia chorób serca, w tym miażdżycy (flawonoidy zawarte w żurawinie wzmacniają naczynia krwionośne i przeciwdziałają tworzeniu się zakrzepów)
• wsparcie leczenia choroby wrzodowej powodowanej przez H. pylori (zapobieganie przylegania drobnoustrojów do błony śluzowej żołądka)
• leczenie i profilaktyka kamieni nerkowych
• ograniczenie ryzyka wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych (ze względu na działanie przeciwutleniające)
• silne antyoksydanty są zalecanym elementem diety antynowotworowej
• profilaktyka chorób zębów i dziąseł (antybakteryjne działanie żurawiny utrudnia przebieg proces przylegania bakterii do szkliwa i zapobiega infekcjom dziąseł)
• korzystny wpływ na profil lipidowy (regularne spożywanie żurawiany podnosi poziom cholesterolu HDL i redukuje poziom cholesterolu LDL)

Ponadto, owoce żurawiny korzystnie wpływają na układ pokarmowy – wykazują właściwości probiotyczne – stymulują wzrost mikroflory (bakterie Lactobacillus), i  jednocześnie antybiotyczne względem szkodliwych drobnoustrojów pokarmowych, dzięki czemu pomagają zwalczać zatrucia pokarmowe, zaparcia i biegunki.

Jak jeść żurawinę?

Choć najbogatsza w właściwości odżywcze i lecznicze jest żurawina  w postaci surowej, to do jedzenia świeżych żurawin zniechęca kwaśny i cierpki smak. Alternatywą dla spożywania surowych owoców są owoce suszone, liofilizaty a także soki owocowe – te ostatnie można samodzielnie przygotować w domu, podobnie jak konfitury, musy czy sosy, chętnie wykorzystywane jako dodatek do dań mięsnych i serów.

Jakie przeciwwskazania do stosowania żurawiny?

Choć żurawina jest w pełni bezpieczna, to jednak regularne spożywanie jej owoców lub przyjmowanie w postaci suplementów warto skonsultować z lekarzem. W jakich przypadkach należy unikać żurawiny w diecie?

• podczas stosowania leków przeciwzakrzepowych zawierający warfarynę – żurawina może wzmocnić rozrzedzające krew działanie leku, co może spowodować wystąpienie krwawienia
• przy podatności na tworzenie się kamieni nerkowych (ze względu na dużą ilość szczawianów, spożywanie żurawin może nasilić kamicę)
• w stanach niedoboru wapnia i u pacjentów z osteoporozą (szczawiany osłabiają przyswajanie wapnia)
• przed wykonaniem badania moczu – duża ilość witaminy C w owocach żurawiny może zaburzać wyniki w kierunku wybranych parametrów (glukoza, hemoglobina).

Piśmiennictwo:

https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBurawina

A. Stobnicka, M. Gniewosz, Możliwości wykorzystania właściwości żurawiny (Oxycoccus) we współczesnej medycynie, „Borgis – Postępy Fitoterapii” 2010, nr 3, s. 170-175.

https://www.doz.pl/czytelnia/a2317-Zurawina_8211_wlasciwosci_i_dzialanie

Opracowała: mgr Karolina Bertrandt

Jesień i zima to sezon na żurawinę! Ta niewielka krzewinka z rodziny wrzosowatych jest szczególnie ceniona ze względu na właściwości prozdrowotne swoich owoców. Czerwone owoce żurawiny to nie tylko smakowita przekąska ale również wsparcie organizmu w profilaktyce i leczeniu różnych dolegliwości.

Czym właściwie jest żurawina?

Żurawina (Vaccinium sect. Oxycoccus) to wiecznie zielony krzew należący będący podrodzajem borówki, dawniej wyodrębniany jako oddzielny rodzaj należący do rodziny wrzosowców. Występuje w większości na półkuli północnej (Europa, Azja, Ameryka Północna), na wilgotnych bagiennych obszarach – mokradłach i torfowiskach. Jej okres kwitnienia przypada na miesiące letnie (czerwiec – lipiec), zaś owoce pojawiają się po około 3 miesiącach. W Polsce występują oba gatunki żurawin, tj. żurawina błotna i żurawina wielkoowocowa.

Dlaczego warto włączyć żurawinę do codziennej diety?

Właściwości odżywcze i lecznicze żurawiny powodują, że jest cenionym elementem diety. Owoce żurawiny stosowane są w ziołolecznictwie ze względu na swoje właściwości lecznicze – jest źródłem antyoksydantów ( flawonoidy, antocyjany, garbniki, luteinę, kwasy fenolowe inne), witamin (C, B1, B2, B3, B6, E, K) i minerałów – sodu, potasu, fosforu, wapnia, magnezu, jodu, miedzi, manganu, żelaza oraz błonnika.

Bogactwo prozdrowotnych substancji sprawia, że żurawinę z powodzeniem stosuje się w profilaktyce i terapii rozmaitych schorzeń:

• infekcje układu moczowego (działanie przeciwbakteryjne, hamujące rozwój  i namnażanie się drobnoustrojów, szczególnie odpowiedzialną za infekcje pałeczkę E. Coli)
• obniżenie ryzyka wystąpienia chorób serca, w tym miażdżycy (flawonoidy zawarte w żurawinie wzmacniają naczynia krwionośne i przeciwdziałają tworzeniu się zakrzepów)
• wsparcie leczenia choroby wrzodowej powodowanej przez H. pylori (zapobieganie przylegania drobnoustrojów do błony śluzowej żołądka)
• leczenie i profilaktyka kamieni nerkowych
• ograniczenie ryzyka wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych (ze względu na działanie przeciwutleniające)
• silne antyoksydanty są zalecanym elementem diety antynowotworowej
• profilaktyka chorób zębów i dziąseł (antybakteryjne działanie żurawiny utrudnia przebieg proces przylegania bakterii do szkliwa i zapobiega infekcjom dziąseł)
• korzystny wpływ na profil lipidowy (regularne spożywanie żurawiany podnosi poziom cholesterolu HDL i redukuje poziom cholesterolu LDL)

Ponadto, owoce żurawiny korzystnie wpływają na układ pokarmowy – wykazują właściwości probiotyczne – stymulują wzrost mikroflory (bakterie Lactobacillus), i  jednocześnie antybiotyczne względem szkodliwych drobnoustrojów pokarmowych, dzięki czemu pomagają zwalczać zatrucia pokarmowe, zaparcia i biegunki.

Jak jeść żurawinę?

Choć najbogatsza w właściwości odżywcze i lecznicze jest żurawina  w postaci surowej, to do jedzenia świeżych żurawin zniechęca kwaśny i cierpki smak. Alternatywą dla spożywania surowych owoców są owoce suszone, liofilizaty a także soki owocowe – te ostatnie można samodzielnie przygotować w domu, podobnie jak konfitury, musy czy sosy, chętnie wykorzystywane jako dodatek do dań mięsnych i serów.

Jakie przeciwwskazania do stosowania żurawiny?

Choć żurawina jest w pełni bezpieczna, to jednak regularne spożywanie jej owoców lub przyjmowanie w postaci suplementów warto skonsultować z lekarzem. W jakich przypadkach należy unikać żurawiny w diecie?

• podczas stosowania leków przeciwzakrzepowych zawierający warfarynę – żurawina może wzmocnić rozrzedzające krew działanie leku, co może spowodować wystąpienie krwawienia
• przy podatności na tworzenie się kamieni nerkowych (ze względu na dużą ilość szczawianów, spożywanie żurawin może nasilić kamicę)
• w stanach niedoboru wapnia i u pacjentów z osteoporozą (szczawiany osłabiają przyswajanie wapnia)
• przed wykonaniem badania moczu – duża ilość witaminy C w owocach żurawiny może zaburzać wyniki w kierunku wybranych parametrów (glukoza, hemoglobina).

Piśmiennictwo:

https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBurawina

A. Stobnicka, M. Gniewosz, Możliwości wykorzystania właściwości żurawiny (Oxycoccus) we współczesnej medycynie, „Borgis – Postępy Fitoterapii” 2010, nr 3, s. 170-175.

https://www.doz.pl/czytelnia/a2317-Zurawina_8211_wlasciwosci_i_dzialanie