
Bruksizm – jak może pomóc fizjoterapeuta
Opracowała: mgr Adrianna Warachowska
Bruksizm to parafunkcja narządu żucia, która polega na mimowolnym zgrzytaniu lub zaciskaniu zębów. Może występować w ciągu dnia lub w nocy, a jego przyczyny są złożone i mogą obejmować czynniki fizyczne, psychiczne i genetyczne min.: stres, napięcie mięśniowe, wady zgryzu, bruksizm ortodontyczny i choroby nerwowo-mięśniowe. Objawami bruksizmu mogą być bóle głowy, bóle stawu skroniowo-żuchwowego, bóle mięśni twarzy, szyi i karku, szumy uszne, zaburzenia snu.
Fizjoterapia jest jedną z metod leczenia bruksizmu. Jej celem jest zmniejszenie napięcia mięśni żucia, poprawa ruchomości stawów skroniowo-żuchwowych oraz przywrócenie równowagi napięcia mięśniowo-powięziowego w obrębie twarzy, szyi i karku.
Metody fizjoterapii stosowane w leczeniu bruksizmu:
- Terapia manualna stawów skroniowo-żuchwowych (TMJ)
- Terapia mięśni żucia
- Terapia powięzi
- Terapia punktów spustowych
Ćwiczenia:
- Ćwiczenia rozluźniające mięśnie żucia
- Ćwiczenia poprawiające ruchomość stawów skroniowo-żuchwowych
- Ćwiczenia wzmacniające mięśnie szyi i karku
Relaksacja:
Metody relaksacyjne, takie jak joga, tai chi czy trening autogenny
Jak przebiega fizjoterapia w leczeniu bruksizmu?
Leczenie fizjoterapeutyczne bruksizmu trwa zazwyczaj kilka tygodni lub miesięcy. Często jest ono uzupełnieniem leczenia stomatologicznego, takiego jak szyna relaksacyjna lub leczenie ortodontyczne.
Podczas pierwszej wizyty fizjoterapeuta przeprowadza wywiad z pacjentem, aby poznać jego objawy i dowiedzieć się o czynnikach, które mogą przyczyniać się do bruksizmu. Następnie wykonuje badanie fizykalne, w tym ocenę napięcia mięśni żucia, ruchomości stawów skroniowo-żuchwowych i równowagi napięcia mięśniowo-powięziowego w obrębie twarzy, szyi i karku.
Na podstawie wyników badania fizjoterapeuta opracowuje plan leczenia, który obejmuje odpowiednie techniki manualne, ćwiczenia i metody relaksacyjne.
Ćwiczenia w domu
Oprócz regularnych wizyt u fizjoterapeuty, pacjent powinien również wykonywać ćwiczenia w domu. Ćwiczenia powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i powinny być wykonywane regularnie, najlepiej 2-3 razy dziennie.
Oto kilka przykładowych ćwiczeń, które mogą być pomocne w leczeniu bruksizmu:
Ćwiczenie na rozluźnienie mięśni żucia:
- Umieść opuszki palców na mięśniach żucia i wykonuj delikatne ruchy okrężne.
- Powtarzaj ćwiczenie przez 1-2 minuty.
Ćwiczenie na poprawę ruchomości stawów skroniowo-żuchwowych:
- Otwieraj i zamykaj usta, wykonując ruchy powoli i płynnie.
- Powtarzaj ćwiczenie przez 10 razy.
Ćwiczenie na wzmocnienie mięśni szyi i karku:
- Wyciągnij głowę do przodu i obróć ją w lewo.
- Powtórz ćwiczenie, obracając głowę w prawo.
- Powtarzaj ćwiczenie po 5 razy w każdą stronę.
Relaksacja
Metody relaksacyjne, takie jak joga, tai chi czy trening autogenny, mogą być pomocne w zmniejszeniu napięcia mięśni żucia i stresu, które mogą przyczyniać się do bruksizmu.
Jak zapobiec bruksizmowi?
Aby zapobiec bruksizmowi, warto zadbać o następujące kwestie:
- Utrzymywanie prawidłowej pozycji podczas pracy i snu
- Unikanie stresu
- Leczenie chorób, które mogą przyczyniać się do bruksizmu, takich jak bruksizm senny
- Ćwiczenia rozluźniające mięśnie żucia
Fizjoterapia jest skuteczną metodą leczenia bruksizmu. Pozwala ona zmniejszyć napięcie mięśni żucia, poprawić ruchomość stawów skroniowo-żuchwowych oraz przywrócić równowagę napięcia mięśniowo-powięziowego w obrębie twarzy, szyi i karku. Najważniejsze, aby terapia była prowadzona przez doświadczonego fizjoterapeutę.
Oprócz fizjoterapii, w leczeniu bruksizmu mogą być również pomocne następujące metody:
- Nakładki na zęby – zwane szynami relaksacyjnymi i są one noszone w nocy, pomagają zmniejszyć zgrzytanie i zaciskanie zębów.
- Terapia behawioralna – pomaga pacjentowi rozpoznać i zmienić nawyki, które mogą przyczyniać się do bruksizmu np. nadmierne napięcie mięśni żuchwy w ciągu dnia.
- Leki – stosowane tylko przy wystąpieniu ciężkich objawów.
Źródła:
https://znajdzfizjoterapeute.pl/blog/bruksizm
https://www.dr-gajda.pl/czym-jest-bruksizm-omawiamy-temat-zgrzytania-zebow/
https://skuteczna-fizjoterapia.pl/blog/bruksizm/