Opracowała: dr Paulina Baran

Relaks w saunie czy długa, gorąca kąpiel w wannie? Wielu z nas korzysta z terapii cieplnych dla odprężenia i poprawy samopoczucia, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Ale czy zastanawiałeś/-aś się kiedyś, która z tych metod najkorzystniej wpływa na nasze zdrowie? Naukowcy z Uniwersytetu w Oregonie postanowili to sprawdzić, porównując trzy popularne formy pasywnego ogrzewania ciała.

W badaniu wzięła udział grupa młodych, zdrowych osób, które poddano trzem różnym sesjom cieplnym:

• Gorącej kąpieli (zanurzenie w wodzie o temperaturze ok. 40°C)
• Saunie tradycyjnej (suchej, o wysokiej temperaturze ok. 80°C)
• Saunie na podczerwień (o niższej temperaturze ok. 45-65°C)

Naukowcy mierzyli kluczowe parametry organizmu, tj. temperaturę wewnętrzną ciała, pracę serca (m.in. ilość pompowanej krwi) oraz reakcję układu odpornościowego. Celem było ustalenie, która metoda wywołuje najsilniejszą, prozdrowotną odpowiedź fizjologiczną.

W badaniu bezkonkurencyjna okazała się gorąca kąpiel. To właśnie zanurzenie w wodzie wywołało najsilniejsze efekty prozdrowotne. Po pierwsze, kąpiel podnosiła temperaturę wewnętrzną ciała znacznie skuteczniej niż obie sauny. W odpowiedzi na wzrost temperatury, serce pracowało intensywniej, pompując znacznie więcej krwi. Należy zauważyć, że taki „trening” dla układu krążenia poprawia elastyczność naczyń krwionośnych i może przyczyniać się do obniżenia ciśnienia. Co jednak najważniejsze, tylko gorąca kąpiel wywołała mierzalną aktywację układu odpornościowego. We krwi uczestników po kąpieli zaobserwowano wzrost liczby komórek odpornościowych (m.in. limfocytów T i komórek NK) oraz markerów świadczących o mobilizacji organizmu do działania.

Dlaczego woda okazała się najbardziej skuteczna? Gdy przebywamy w saunie, nasze ciało poci się, a pot paruje, skutecznie nas chłodząc. W wodzie ten mechanizm jest niemal całkowicie zablokowany. Organizm nie jest w stanie efektywnie oddawać ciepła, co prowadzi do znacznie silniejszego i szybszego wzrostu temperatury wewnętrznej.

Badacze podkreślają, że regularne ćwiczenia fizyczne wciąż pozostają najlepszym sposobem na dbanie o zdrowie. Jednak terapia cieplna, a zwłaszcza gorące kąpiele, może być dobrym uzupełnieniem lub alternatywą dla osób, które z różnych przyczyn nie mogą regularnie trenować.

Pamiętajmy jednak, że choć terapia ciepłem to dobry sposób na regenerację organizmu, nie jest bezpieczna dla każdego. Istnieje szereg przeciwwskazań zdrowotnych związanych z terapią wysoką temperaturą, w tym m.in. choroby serca i układu krążenia (np. nieuregulowane nadciśnienie), ciąża, choroby neurologiczne (m.in. stwardnienie rozsiane i neuropatia), ostre infekcje z gorączką, stany zapalne stawów czy otwarte rany.

Stąd, zawsze warto wsłuchiwać się w sygnały wysyłane przez ciało, a w przypadku problemów zdrowotnych, przed rozpoczęciem sesji cieplnych w basenie czy saunie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Źródła:

[1] Atencio, J. K., Reed, E. L., Needham, K. W., Lucernoni, K. M., Comrada, L. N., Halliwill, J. R., & Minson, C. T. (2025). Comparison of thermoregulatory, cardiovascular, and immune responses to different passive heat therapy modalities. American Journal of Physiology-Regulatory, Integrative and Comparative Physiology, 329(1), R20-R35. https://doi.org/10.1152/ajpregu.00012.2025

[2] https://scitechdaily.com/cant-exercise-study-suggests-this-heat-therapy-is-the-next-best-thing/

Opracowała: dr Paulina Baran

Relaks w saunie czy długa, gorąca kąpiel w wannie? Wielu z nas korzysta z terapii cieplnych dla odprężenia i poprawy samopoczucia, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym. Ale czy zastanawiałeś/-aś się kiedyś, która z tych metod najkorzystniej wpływa na nasze zdrowie? Naukowcy z Uniwersytetu w Oregonie postanowili to sprawdzić, porównując trzy popularne formy pasywnego ogrzewania ciała.

W badaniu wzięła udział grupa młodych, zdrowych osób, które poddano trzem różnym sesjom cieplnym:

• Gorącej kąpieli (zanurzenie w wodzie o temperaturze ok. 40°C)
• Saunie tradycyjnej (suchej, o wysokiej temperaturze ok. 80°C)
• Saunie na podczerwień (o niższej temperaturze ok. 45-65°C)

Naukowcy mierzyli kluczowe parametry organizmu, tj. temperaturę wewnętrzną ciała, pracę serca (m.in. ilość pompowanej krwi) oraz reakcję układu odpornościowego. Celem było ustalenie, która metoda wywołuje najsilniejszą, prozdrowotną odpowiedź fizjologiczną.

W badaniu bezkonkurencyjna okazała się gorąca kąpiel. To właśnie zanurzenie w wodzie wywołało najsilniejsze efekty prozdrowotne. Po pierwsze, kąpiel podnosiła temperaturę wewnętrzną ciała znacznie skuteczniej niż obie sauny. W odpowiedzi na wzrost temperatury, serce pracowało intensywniej, pompując znacznie więcej krwi. Należy zauważyć, że taki „trening” dla układu krążenia poprawia elastyczność naczyń krwionośnych i może przyczyniać się do obniżenia ciśnienia. Co jednak najważniejsze, tylko gorąca kąpiel wywołała mierzalną aktywację układu odpornościowego. We krwi uczestników po kąpieli zaobserwowano wzrost liczby komórek odpornościowych (m.in. limfocytów T i komórek NK) oraz markerów świadczących o mobilizacji organizmu do działania.

Dlaczego woda okazała się najbardziej skuteczna? Gdy przebywamy w saunie, nasze ciało poci się, a pot paruje, skutecznie nas chłodząc. W wodzie ten mechanizm jest niemal całkowicie zablokowany. Organizm nie jest w stanie efektywnie oddawać ciepła, co prowadzi do znacznie silniejszego i szybszego wzrostu temperatury wewnętrznej.

Badacze podkreślają, że regularne ćwiczenia fizyczne wciąż pozostają najlepszym sposobem na dbanie o zdrowie. Jednak terapia cieplna, a zwłaszcza gorące kąpiele, może być dobrym uzupełnieniem lub alternatywą dla osób, które z różnych przyczyn nie mogą regularnie trenować.

Pamiętajmy jednak, że choć terapia ciepłem to dobry sposób na regenerację organizmu, nie jest bezpieczna dla każdego. Istnieje szereg przeciwwskazań zdrowotnych związanych z terapią wysoką temperaturą, w tym m.in. choroby serca i układu krążenia (np. nieuregulowane nadciśnienie), ciąża, choroby neurologiczne (m.in. stwardnienie rozsiane i neuropatia), ostre infekcje z gorączką, stany zapalne stawów czy otwarte rany.

Stąd, zawsze warto wsłuchiwać się w sygnały wysyłane przez ciało, a w przypadku problemów zdrowotnych, przed rozpoczęciem sesji cieplnych w basenie czy saunie należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Źródła:

[1] Atencio, J. K., Reed, E. L., Needham, K. W., Lucernoni, K. M., Comrada, L. N., Halliwill, J. R., & Minson, C. T. (2025). Comparison of thermoregulatory, cardiovascular, and immune responses to different passive heat therapy modalities. American Journal of Physiology-Regulatory, Integrative and Comparative Physiology, 329(1), R20-R35. https://doi.org/10.1152/ajpregu.00012.2025

[2] https://scitechdaily.com/cant-exercise-study-suggests-this-heat-therapy-is-the-next-best-thing/