Czy polski żołnierz powinien wykorzystywać metody wschodnich sztuk walki?
Opracowała: mgr Adrianna Warachowska
Walka wręcz od zawsze była obecna w działaniach wojennych, choć w erze nowoczesnych technologii jej znaczenie bywa umniejszane. Żołnierze coraz częściej kojarzeni są z obsługą sprzętu i systemów uzbrojenia, a nie z bezpośrednią konfrontacją. Jednak praktyka współczesnych konfliktów dowodzi, że walka w zwarciu nadal stanowi ważny element operacji bojowych. Analizy armii amerykańskiej z misji w Iraku i Afganistanie wykazały, że niemal co piąty żołnierz miał kontakt wymagający użycia technik walki wręcz. Pokazuje to, że nawet w dobie dronów i precyzyjnych systemów, podstawowe umiejętności walki bezpośredniej mogą decydować o życiu.
W Polsce coraz większą wagę przywiązuje się do rozwijania systemów walki w bliskim kontakcie. Akademia Wojsk Lądowych prowadzi zajęcia i sekcje w tym zakresie, a jednostki specjalne od lat adaptują wybrane elementy wschodnich sztuk walki. Pojawiają się również kursy doskonalące dla żołnierzy służby czynnej, których celem jest ujednolicenie i podniesienie poziomu wyszkolenia. To dowód, że problematyka ta przestaje być postrzegana jako dodatek, a zaczyna być traktowana jako istotny komponent przygotowania bojowego.
Znaczenie sztuk walki w szkoleniu żołnierzy
Najbardziej oczywistym efektem treningu sztuk walki jest rozwój sprawności fizycznej. Regularne ćwiczenia zwiększają siłę mięśniową, poprawiają koordynację i wytrzymałość. Badania wskazują, że u osób ćwiczących systematycznie sztuki walki wskaźnik VO₂max, czyli zdolność organizmu do wykorzystania tlenu podczas wysiłku, rośnie średnio o kilkanaście procent. Żołnierz z lepszą wydolnością fizyczną łatwiej znosi marsze z pełnym obciążeniem, szybciej regeneruje się po wysiłku i jest mniej podatny na kontuzje wynikające ze zmęczenia. W ten sposób trening walki staje się nie tylko przygotowaniem do bezpośredniego starcia, ale też wzmacnia ogólną formę niezbędną w wojsku.
Równie istotne są efekty psychologiczne. Trening sztuk walki uczy funkcjonowania w warunkach presji – na macie, w trakcie sparingu czy ćwiczeń zadaniowych, żołnierz doświadcza stresu i musi podejmować szybkie decyzje. Psychologowie wojskowi podkreślają, że takie doświadczenia mają duży wpływ na kształtowanie odporności psychicznej. Żołnierz, który regularnie ćwiczy, lepiej radzi sobie z presją, potrafi zachować spokój w chaosie i szybciej odzyskuje kontrolę nad sobą po nagłym ataku. To nie tylko buduje pewność siebie, ale także przekłada się na większą skuteczność bojową całego pododdziału.
Nie można zapominać o bezpośrednich zastosowaniach taktycznych. Elementy judo i zapasów pozwalają utrzymać równowagę i stosować skuteczne obalenia, które w warunkach bojowych mogą zadecydować o przejęciu inicjatywy i utrzymaniu kontroli nad bronią. Ju-jitsu daje narzędzia do szybkiego unieszkodliwienia przeciwnika bez konieczności stosowania środków śmiercionośnych, co jest nieocenione w działaniach stabilizacyjnych czy podczas patroli w terenie cywilnym. Natomiast karate i muay thai dostarczają prostych, ale efektywnych technik uderzanych, pozwalających na błyskawiczne przerwanie ataku i stworzenie sobie przestrzeni do użycia uzbrojenia.
Wiele armii na świecie dostrzegło już te korzyści. Przykładem jest amerykański Army Combatives Program, wprowadzony ponad 20 lat temu, który łączy elementy brazylijskiego ju-jitsu, judo i boksu. Badania przeprowadzone wśród uczestników wykazały, że żołnierze nie tylko poprawili kondycję, ale również poczucie pewności siebie i gotowość bojową. W raportach dotyczących bezpieczeństwa zauważono, że urazy związane z zajęciami combatives stanowią zaledwie niewielki odsetek wszystkich kontuzji w armii, co pokazuje, że odpowiednio zorganizowane zajęcia są stosunkowo bezpieczne.
Analiza dostępnych źródeł wskazuje jednoznacznie, że polski żołnierz powinien rozwijać umiejętności walki wręcz, a inspiracje zaczerpnięte ze sztuk walki wschodu mogą być bardzo wartościowe. Celem szkolenia nie jest sportowa rywalizacja, lecz praktyczne przygotowanie do sytuacji, w których liczą się sekundy – odzyskanie broni, obezwładnienie przeciwnika czy obrona w warunkach ograniczonej przestrzeni. Umiejętności te zwiększają szanse przetrwania w realnej walce i są naturalnym uzupełnieniem nowoczesnych technologii stosowanych na polu bitwy.
Wprowadzenie systemowego programu szkolenia opartego na elementach judo, ju-jitsu i muay thai mogłoby znacząco podnieść poziom przygotowania bojowego Wojska Polskiego. Takie zajęcia rozwijałyby zarówno sprawność fizyczną, jak i odporność psychiczną żołnierzy, a przy tym integrowałyby pododdziały i budowały zaufanie wewnątrz grupy. Każdy żołnierz, który regularnie ćwiczy sztuki walki, zyskuje nie tylko większą skuteczność bojową, lecz także lepszą formę i zdrowie w życiu codziennym. Dlatego warto, aby elementy wschodnich sztuk walki stały się integralnym i obowiązkowym elementem szkolenia w polskich siłach zbrojnych.
Źródło:
Sprawność fizyczna żołnierzy z województwa zachodniopomorskiego
http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/4045
Wpływ sprawności fizycznej żołnierzy Sił Zbrojnych RP na przygotowanie do usuwania skutków zagrożeń niemilitarnych
The Knife’s Edge: Adapting Army Combatives forTomorrow’s Fight
Combat Feedback from U.S. Army Combatives Instructors