Opracowała: dr Paulina Baran

Znasz to uczucie, gdy pomimo zjedzenia obfitego posiłku i odczuwania sytości wciąż masz ochotę na coś słodkiego? Okazuje się, że ta chęć sięgnięcia po obiedzie po deser, którą większość z nas zna aż za dobrze, ma swoje źródło w skomplikowanych mechanizmach mózgowych.

Naukowcy z Instytutu Maxa Plancka postanowili bliżej zająć się tym zjawiskiem, a wyniki swoich badań przeprowadzonych zarówno na modelu zwierzęcym, jak i na ludziach opublikowali na łamach czasopisma Science.

Otóż naukowcy odkryli, że kluczową rolę w powstawaniu chęci na słodkie pomimo uczucia najedzenia odgrywają tzw. neurony POMC, które pełnią podwójną funkcję, tj. z jednej strony sygnalizują sytość, ale z drugiej - paradoksalnie - zwiększają apetyt na słodycze poprzez uwalnianie β-endorfin. Okazuje się, co ciekawe, że już sam widok deseru może aktywować ten mechanizm.

Ale co jest szczególnie interesujące w tym badaniu to fakt, że odkryty szlak nerwowy aktywował się wyłącznie w odpowiedzi na cukier, a nie na inne rodzaje pokarmów, jak np. tłuszcze czy białka. Ponadto mechanizm ten działał nawet u myszy, które nigdy wcześniej nie jadły cukru, co może sugerować, że jest on wrodzony i wykształcony ewolucyjnie. I z perspektywy ewolucyjnej wydaje się to zrozumiałe - cukier w naturze występuje rzadko, natomiast szybko dostarcza energii, wobec czego mózg został zaprogramowany w taki sposób, aby móc wykorzystać każdą nadarzającą się okazję do jego spożycia. Analiza skanów ludzkich mózgów potwierdziła istnienie podobnego mechanizmu.

Podsumowując, przywołane tu odkrycie może mieć istotne znaczenie dla rozwoju zarówno obecnych, jak i nowych metod leczenia zaburzeń odżywiania i otyłości, a zwłaszcza tych zaburzeń, które są związane z nadmiernym spożywaniem słodyczy.

Dla nas z kolei uzyskane wyniki są o tyle istotne, że pokazują, jak złożone mechanizmy odpowiadają za kontrolę zachowań żywieniowych i dlaczego tak trudno jest czasami oprzeć się pokusie zjedzenia deseru, nawet gdy jesteśmy już pełni. No cóż, w takiej sytuacji pozostaje nam jeszcze tzw. silna wola …

Źródła:

[1] Minère, M., Wilhelms, H., Kuzmanovic, B. et al. (2025). Thalamic opioids from POMC satiety neurons switch on sugar appetite. Science 387(6735), 750-758. https://doi.org/10.1126/science.adp1510

[2] https://scitechdaily.com/scientists-reveal-why-you-still-have-room-for-dessert-even-when-youre-full/

Opracowała: dr Paulina Baran

Znasz to uczucie, gdy pomimo zjedzenia obfitego posiłku i odczuwania sytości wciąż masz ochotę na coś słodkiego? Okazuje się, że ta chęć sięgnięcia po obiedzie po deser, którą większość z nas zna aż za dobrze, ma swoje źródło w skomplikowanych mechanizmach mózgowych.

Naukowcy z Instytutu Maxa Plancka postanowili bliżej zająć się tym zjawiskiem, a wyniki swoich badań przeprowadzonych zarówno na modelu zwierzęcym, jak i na ludziach opublikowali na łamach czasopisma Science.

Otóż naukowcy odkryli, że kluczową rolę w powstawaniu chęci na słodkie pomimo uczucia najedzenia odgrywają tzw. neurony POMC, które pełnią podwójną funkcję, tj. z jednej strony sygnalizują sytość, ale z drugiej - paradoksalnie - zwiększają apetyt na słodycze poprzez uwalnianie β-endorfin. Okazuje się, co ciekawe, że już sam widok deseru może aktywować ten mechanizm.

Ale co jest szczególnie interesujące w tym badaniu to fakt, że odkryty szlak nerwowy aktywował się wyłącznie w odpowiedzi na cukier, a nie na inne rodzaje pokarmów, jak np. tłuszcze czy białka. Ponadto mechanizm ten działał nawet u myszy, które nigdy wcześniej nie jadły cukru, co może sugerować, że jest on wrodzony i wykształcony ewolucyjnie. I z perspektywy ewolucyjnej wydaje się to zrozumiałe - cukier w naturze występuje rzadko, natomiast szybko dostarcza energii, wobec czego mózg został zaprogramowany w taki sposób, aby móc wykorzystać każdą nadarzającą się okazję do jego spożycia. Analiza skanów ludzkich mózgów potwierdziła istnienie podobnego mechanizmu.

Podsumowując, przywołane tu odkrycie może mieć istotne znaczenie dla rozwoju zarówno obecnych, jak i nowych metod leczenia zaburzeń odżywiania i otyłości, a zwłaszcza tych zaburzeń, które są związane z nadmiernym spożywaniem słodyczy.

Dla nas z kolei uzyskane wyniki są o tyle istotne, że pokazują, jak złożone mechanizmy odpowiadają za kontrolę zachowań żywieniowych i dlaczego tak trudno jest czasami oprzeć się pokusie zjedzenia deseru, nawet gdy jesteśmy już pełni. No cóż, w takiej sytuacji pozostaje nam jeszcze tzw. silna wola …

Źródła:

[1] Minère, M., Wilhelms, H., Kuzmanovic, B. et al. (2025). Thalamic opioids from POMC satiety neurons switch on sugar appetite. Science 387(6735), 750-758. https://doi.org/10.1126/science.adp1510

[2] https://scitechdaily.com/scientists-reveal-why-you-still-have-room-for-dessert-even-when-youre-full/