Idziemy na grzyby!
Opracowała: mgr Magdalena Matyja
Tak, tak. Sezon grzybowy czas rozpocząć, gdyż pojawiające się deszcze, odpowiednia temperatura sprzyjają pojawianiu się grzybów w Naszych lasach. Pierwsze grzyby możemy już spotkać w czerwcu m.in.: borowiki czy sromotnik bezwstydny zwany też smrodliwym. Cóż nazwa oddaje w 100% aromaty jakie roztacza wokół siebie ten „osobnik” :)
Co jest dosyć interesujące, istnienie grzybów zaobserwowano we wszystkich strefach klimatycznych, przede wszystkim na lądach, ale także w wodach słodkich a nawet słonych. Do 2020 r. opisano około 148 tys. gatunków grzybów. Jednak ich rzeczywista liczba może być dużo wyższa, gdyż tempo odkrywania i opisywania nowych gatunków co roku wynosi około 2 tys. Według doniesień naukowych szacuje się, że nadal około 90% grzybów pozostaje nieznanych.
A teraz trochę ciekawostek z historii. :) Chociaż wiedza o grzybach była znana od dawna, to wyjaśnienie struktury i biologii tych organizmów było możliwe dopiero na przełomie XIX i XX wieku. Jako pierwszy grzybami zainteresował się Teofrast, uczeń Arystotelesa, który uznał, że są roślinami, które utraciły korzenie, a co za tym idzie zerwały więź z matką Ziemią przez co czerpią moc z góry. Można powiedzieć, że dziś to brzmi jak czysta fantastyka :). W wielu regionach starożytnego świata były przedmiotem kultu. Indiańskie plemiona Majów, Azteków oddawały cześć posągom grzybów. Rzymianie szczególne znaczenie przypisywali truflom i wierzyli, że powstają one od uderzeń błyskawic, a stosowano je jako środek wspomagający zajście w ciążę. Grzyby były też wykorzystywane w medycynie ludowej Chin, Japonii czy Malezji.
Mimo tak wielkiej liczby grzybów to raptem 300 gatunków należy do jadalnych. Często zapominamy, że poza walorami smakowymi i zapachowymi są również źródłem cennych wartości odżywczych, a nawet leczniczych. Dlatego warto wprowadzić je do swojej diety. Możemy korzystać z ich walorów nie tylko w okresie zbiorów, lecz przez cały rok w formie przetworów, mrożonek czy jako suchy dodatek.
Ale co takiego w sobie mają? Poniżej kilka argumentów dla których warto jeść grzyby:
- posiadają zaskakująco wysoką gęstość odżywczą, na tzn. skali ANDI (Aggregate Nutrient Density Index), deklasując takie produkty jak pomidory czy truskawki. Dla niewtajemniczonych, wskaźnik ANDI porządkuje produkty nie w oparciu o wartość kaloryczną, ale o to, ile składników odżywczych dostarczają Nam w przeliczeniu na taką samą liczbę kalorii. Ten przydatny indeks zawdzięczamy lekarzowi, dr Joelowi Fuhrmanowi, specjaliście od medycyny żywienia;
- W zależności od gatunku zawierają w sobie od 70% do 90% wody, a sucha masa to głównie białka w skład których wchodzą prawie wszystkie aminokwasy. Składają się z dużej ilość witamin (witamina A, witaminy z grupy B, oraz witaminy: C, D i E) oraz minerałów, głównie potasu, fosforu, wapnia i magnezu;
- Są też sposobem na odporność, ponieważ zawierają złożone substancje o silnym działaniu przeciw - bakteryjnym, przeciw - wirusowym, antyalergicznym, przeciw - nowotworowym, przeciw - zapalnym;
- Mają swój udział w lecznictwie, z ich ekstraktu uzyskujemy penicylinę, streptomycynę czy tetracyklinę;
- Wiele gatunków grzybów jadalnych posiada organiczne związki chemiczne – sterole, które dbają o odpowiedni poziom dobrego cholesterolu HDL, obniżając przy tym poziom LDL tzw. złego cholesterolu;
- Grzyby wspierają również smukłą sylwetkę, gdyż są niskokaloryczne i zawierają dużo błonnika w tym chityny;
- Spożywanie grzybów stymuluje układ nerwowy i poprawia funkcjonowanie mózgu;
- Najnowsze badania przeprowadzone przez Uniwersytet Pennsylvania State i opublikowane w 2021 r. na łamach czasopisma Advances in Nutrition wskazują, że większe spożycie grzybów to również niższe ryzyko zachorowania na raka nawet o 45%! Wielu ekspertów na świecie zajmujących się mikologią uważa, że grzyby posiadają kombinację aktywnych związków, które są w stanie skutecznie walczyć z komórkami rakowymi. Może to być przyszłość terapii antynowotworowych.
Jak widać, argumentów za spożywaniem grzybów jest całkiem sporo. Jednak jedno nie podlega dyskusji, wybierając się na grzyby powinniśmy zbierać tylko te, które znamy i mamy pewność, że są nieszkodliwe dla Naszego zdrowia. Dla pewności, że w Naszym koszyku mamy tylko jadalne grzyby, możemy zawsze skorzystać z najnowszych osiągnięć technologii i sięgnąć po aplikacje, dzięki którym w łatwy sposób zweryfikujemy Nasze zbiory. Jeśli Nasze zbiory nie będą okazałe, to nie mamy czym się przejmować, gdyż spacer po lesie jest jednym z najlepszych sposobów na spędzenia wolnego czasu ???? i zadbania o swoją formę fizyczną i psychiczną.
Źródła:
Grzyby leśne. Przewodnik dietetyczny po polskich lasach (dietetycy.org.pl)