Opracowała: mgr inż. Patrycja Urbańska

Codziennie podejmujemy dziesiątki decyzji dotyczących jedzenia. Dla niektórych ludzi te wybory przychodzą naturalnie i zdrowe odżywianie nie stanowi dla nich większego problemu. Inni zmagają się z silnymi pokusami i trudnościami w odmawianiu sobie niezdrowych produktów. Czy to tylko kwestia siły woli? A może mózg odgrywa w tym kluczową rolę?

Badanie opublikowane w The Journal of Neuroscience w 2018 roku rzuca nowe światło na neuroanatomiczne podstawy samokontroli żywieniowej. Autorzy badania  Liane Schmidt i współpracownicy postanowili sprawdzić, czy różnice w strukturze mózgu mogą tłumaczyć indywidualne zdolności do regulacji poznawczej podczas podejmowania decyzji dietetycznych.

Badacze skoncentrowali się na dwóch kluczowych obszarach mózgu:

• Przyśrodkowej korze przedczołowej (vmPFC) – odpowiada za ocenę wartości bodźców, takich jak jedzenie. Im większa jej objętość, tym bardziej dana osoba jest skłonna do podejmowania racjonalnych decyzji żywieniowych, bazujących na aspektach zdrowotnych produktów.
• Grzbietowo-bocznej korze przedczołowej (dlPFC) – ten obszar odgrywa kluczową rolę w samokontroli i tłumieniu impulsów. To właśnie on jest aktywowany, gdy staramy się oprzeć pokusom.

Uczestnicy badania byli proszeni o ocenę różnych produktów spożywczych pod kątem ich smaku i wartości zdrowotnych, a następnie podejmowali decyzje dotyczące ich spożycia. Mieli również stosować różne strategie regulacji poznawczej – np. skupiać się na pozytywnych aspektach zdrowotnych lub aktywnie walczyć z chęcią zjedzenia niezdrowego jedzenia.

Badacze analizowali, jak aktywność i struktura mózgu wpływały na zdolność uczestników do wybierania zdrowszych opcji.

Mózg rządzi?

Rezultaty wykazały, że osoby z większą objętością istoty szarej w vmPFC oraz dlPFC miały lepszą zdolność do podejmowania zdrowych wyborów żywieniowych, niezależnie od przyjętej strategii regulacji. Innymi słowy, ich mózgi były bardziej przystosowane do świadomej kontroli impulsów i podejmowania racjonalnych decyzji.

Co więcej, aktywność vmPFC była ściśle związana z wewnętrzną oceną wartości jedzenia, co sugeruje, że ten obszar integruje informacje o smaku i wartościach zdrowotnych produktu, aby pomóc podjąć optymalną decyzję. Z kolei dlPFC odgrywa kluczową rolę w tłumieniu impulsów i wspieraniu długoterminowych celów, takich jak zdrowe odżywianie.

Można przeprogramować mózg?

Jednym z najważniejszych wniosków płynących z badania jest fakt, że struktura mózgu nie jest niezmienna. Oznacza to, że trening samokontroli, systematyczne podejmowanie świadomych wyborów i długoterminowa dyscyplina mogą realnie wpłynąć na mózg i zwiększyć zdolność do kontroli impulsów. Regularne ćwiczenia samodyscypliny mogą wzmacniać połączenia nerwowe w obszarach odpowiedzialnych za regulację poznawczą, co w praktyce oznacza większą łatwość w dokonywaniu zdrowych wyborów.

Każdy z nas może więc wypracować w sobie lepszą zdolność do kontrolowania swoich zachowań żywieniowych, nawet jeśli początkowo wydaje się to trudne. Osoby, które mają trudności z opieraniem się pokusom, mogą korzystać z technik wzmacniających samokontrolę, z kolei dla innych, skuteczniejsze może być edukowanie o korzyściach zdrowotnych płynących z dobrego odżywiania. Pewne jest, że nasze decyzje dietetyczne są silnie związane z neuroanatomią mózgu. W przyszłości personalizowane podejścia, uwzględniające indywidualne różnice w strukturze mózgu, może pomóc w skuteczniejszym kształtowaniu zdrowych nawyków żywieniowych.

Piśmiennictwo:

1. Schmidt, L., Tusche, A., Manoharan, N., Hutcherson, C., Hare, T., & Plassmann, H. (2018). Neuroanatomy of the vmPFC and dlPFC predicts individual differences in cognitive regulation during dietary self-control across regulation strategies. The Journal of Neuroscience, 38(12), 2805-2816.

Opracowała: mgr inż. Patrycja Urbańska

Codziennie podejmujemy dziesiątki decyzji dotyczących jedzenia. Dla niektórych ludzi te wybory przychodzą naturalnie i zdrowe odżywianie nie stanowi dla nich większego problemu. Inni zmagają się z silnymi pokusami i trudnościami w odmawianiu sobie niezdrowych produktów. Czy to tylko kwestia siły woli? A może mózg odgrywa w tym kluczową rolę?

Badanie opublikowane w The Journal of Neuroscience w 2018 roku rzuca nowe światło na neuroanatomiczne podstawy samokontroli żywieniowej. Autorzy badania  Liane Schmidt i współpracownicy postanowili sprawdzić, czy różnice w strukturze mózgu mogą tłumaczyć indywidualne zdolności do regulacji poznawczej podczas podejmowania decyzji dietetycznych.

Badacze skoncentrowali się na dwóch kluczowych obszarach mózgu:

• Przyśrodkowej korze przedczołowej (vmPFC) – odpowiada za ocenę wartości bodźców, takich jak jedzenie. Im większa jej objętość, tym bardziej dana osoba jest skłonna do podejmowania racjonalnych decyzji żywieniowych, bazujących na aspektach zdrowotnych produktów.
• Grzbietowo-bocznej korze przedczołowej (dlPFC) – ten obszar odgrywa kluczową rolę w samokontroli i tłumieniu impulsów. To właśnie on jest aktywowany, gdy staramy się oprzeć pokusom.

Uczestnicy badania byli proszeni o ocenę różnych produktów spożywczych pod kątem ich smaku i wartości zdrowotnych, a następnie podejmowali decyzje dotyczące ich spożycia. Mieli również stosować różne strategie regulacji poznawczej – np. skupiać się na pozytywnych aspektach zdrowotnych lub aktywnie walczyć z chęcią zjedzenia niezdrowego jedzenia.

Badacze analizowali, jak aktywność i struktura mózgu wpływały na zdolność uczestników do wybierania zdrowszych opcji.

Mózg rządzi?

Rezultaty wykazały, że osoby z większą objętością istoty szarej w vmPFC oraz dlPFC miały lepszą zdolność do podejmowania zdrowych wyborów żywieniowych, niezależnie od przyjętej strategii regulacji. Innymi słowy, ich mózgi były bardziej przystosowane do świadomej kontroli impulsów i podejmowania racjonalnych decyzji.

Co więcej, aktywność vmPFC była ściśle związana z wewnętrzną oceną wartości jedzenia, co sugeruje, że ten obszar integruje informacje o smaku i wartościach zdrowotnych produktu, aby pomóc podjąć optymalną decyzję. Z kolei dlPFC odgrywa kluczową rolę w tłumieniu impulsów i wspieraniu długoterminowych celów, takich jak zdrowe odżywianie.

Można przeprogramować mózg?

Jednym z najważniejszych wniosków płynących z badania jest fakt, że struktura mózgu nie jest niezmienna. Oznacza to, że trening samokontroli, systematyczne podejmowanie świadomych wyborów i długoterminowa dyscyplina mogą realnie wpłynąć na mózg i zwiększyć zdolność do kontroli impulsów. Regularne ćwiczenia samodyscypliny mogą wzmacniać połączenia nerwowe w obszarach odpowiedzialnych za regulację poznawczą, co w praktyce oznacza większą łatwość w dokonywaniu zdrowych wyborów.

Każdy z nas może więc wypracować w sobie lepszą zdolność do kontrolowania swoich zachowań żywieniowych, nawet jeśli początkowo wydaje się to trudne. Osoby, które mają trudności z opieraniem się pokusom, mogą korzystać z technik wzmacniających samokontrolę, z kolei dla innych, skuteczniejsze może być edukowanie o korzyściach zdrowotnych płynących z dobrego odżywiania. Pewne jest, że nasze decyzje dietetyczne są silnie związane z neuroanatomią mózgu. W przyszłości personalizowane podejścia, uwzględniające indywidualne różnice w strukturze mózgu, może pomóc w skuteczniejszym kształtowaniu zdrowych nawyków żywieniowych.

Piśmiennictwo:

1. Schmidt, L., Tusche, A., Manoharan, N., Hutcherson, C., Hare, T., & Plassmann, H. (2018). Neuroanatomy of the vmPFC and dlPFC predicts individual differences in cognitive regulation during dietary self-control across regulation strategies. The Journal of Neuroscience, 38(12), 2805-2816.