
Jakie są korzyści z ograniczenia spożycia przetworzonej żywności?
Opracowała: dr Paulina Baran
Zrób rewolucję na swoim talerzu i ogranicz lub całkowicie wyeliminuj żywność wysokoprzetworzoną! Przekonasz się, że naprawdę warto! A o skutkach zdrowotnych takiej żywieniowej rewolucji możemy przeczytać w artykule naukowym badaczy z Uniwersytetu Drexela (USA), opublikowanym na łamach czasopisma Obesity Science and Practice.
Przypomnijmy, że żywność ultraprzetworzona (ang. ultra-processed food - UPF) to taka żywność, która została poddana intensywnym procesom przetwarzania przemysłowego i w związku z tym zawiera liczne dodatki chemiczne, w tym konserwanty, wzmacniacze smaku, barwniki i stabilizatory. Jednocześnie, charakteryzuje się wysoką zawartością cukru, soli, tłuszczów nasyconych i tłuszczów typu trans oraz niską zawartością błonnika, witamin i mikroelementów. To żywność produkowana w taki sposób, aby była bardzo smaczna, wygodna w przygotowaniu, łatwo dostępna i stosunkowo tania. Najbardziej typowymi przykładami żywności ultraprzetworzonej są słodycze i przekąski (chipsy, batony, ciastka), gotowe dania i zupy instant, parówki i przetworzone wędliny, żywność typu fast food, słodzone płatki śniadaniowe czy też mrożone dania gotowe.
Regularne spożywanie żywności ultraprzetworzonej wiąże się z podwyższonym ryzykiem otyłości, cukrzycy typu 2, chorób serca i innych problemów zdrowotnych. I niestety, pomimo swojego szkodliwego wpływu na zdrowie, żywność ta wciąż zyskuje na popularności na całym świecie, w tym stanowi aż 60 proc. przeciętnej diety Amerykanów!
Stąd, naukowcy z Uniwersytetu Drexela postanowili przyjrzeć się bliżej skutkom zdrowotnym, jakie mogą wiązać się z eliminacją z diety żywności UPF. W tym celu przeprowadzili eksperyment z udziałem 14 osób dorosłych z nadmierną masą ciała, które regularnie spożywały przynajmniej dwa produkty ultraprzetworzone dziennie.
Uczestnicy byli poddawani 8-tygodniowemu programowi, który obejmował między innymi edukację na temat żywności UPF, spersonalizowane planowanie posiłków, stosowanie technik uważności i akceptacji pomagających lepiej radzić sobie z uczuciem głodu i chęcią sięgania po produkty ultraprzetworzone. Przed i po przeprowadzonej interwencji, uczestnicy raportowali swoje posiłki z dwóch dni powszednich oraz jednego dnia weekendowego.
I jakie były efekty tego programu?
Otóż okazało się, że interwencje ukierunkowane na ograniczanie spożycia żywności UPF były skuteczne i zostały dobrze przyjęte przez uczestników. Efektem 8-tygodniowego programu była istotna zmiana ich nawyków żywieniowych. Uczestnikom udało się ograniczyć kalorie pochodzące z żywności ultraprzetworzonej prawie o połowę, a także zmniejszyć całkowite dzienne spożycie kalorii o ponad 600 kcal. Ponadto, spożycie cukru spadło w badanej grupie o 50 proc., tłuszczów nasyconych o 37 proc., natomiast sodu o 28-37 proc. Skutkiem wprowadzonych zmian żywieniowych była także utrata masy ciała, średnio o 3,5 kg na osobę. Co ciekawe, wielu uczestników zgłaszało wyraźną poprawę nastroju i wzrost poziomu energii, choć eksperyment trwał przecież zaledwie 2 miesiące.
Podsumowując, należy zauważyć, że żywność ultraprzetworzona jest dziś obecna niemalże na wyciągnięcie ręki. Przemysł spożywczy dokłada wszelkich starań, aby żywność UPF była coraz bardziej atrakcyjna dla konsumenta, tak smakowo, jak i wizualnie. A producenci przetworzonych produktów żywnościowych kuszą nas na różne sposoby, poprzez rozmaite reklamy i promocje, abyśmy po te produkty jak najczęściej sięgali.
Przeprowadzone badanie pokazuje jednak, że pomimo trudności ograniczenie w codziennej diecie żywności ultraprzetworzonej jest możliwe i co najważniejsze – odbywa się z ogromną korzyścią dla zdrowia i samopoczucia!
Źródła:
[1] Hagerman, C.J., Hong, A.E., Jennings, E. and Butryn, M.L. (2024). A Pilot Study of a Novel Dietary Intervention Targeting Ultra-Processed Food Intake. Obesity Science and Practice 10(6): e70029. https://doi.org/10.1002/osp4.70029
[2] https://scitechdaily.com/this-groundbreaking-program-slashes-junk-food-intake-by-50/