Opracowała: Aleksandra Skibniewska, studentka kierunku Dietetyka

Witamina B₁₂ to inaczej zwana kobalamina. Jest niezbędna do tworzenia elementów morfotycznych krwi (krwinek czerwonych i białych) oraz osłonek nerwowych (bierze udział w biosyntezie choliny). Co więcej, odgrywa ważną rolę w przemianie białek, węglowodanów i tłuszczów. Witamina B₁₂ jest też niezbędna do uzyskania aktywnej formy kwasu foliowego, odgrywającego szczególną rolę w przypadku kobiet w ciąży i planujących ciążę.

Występowanie tej witaminy jest bardzo utrudnione, ponieważ występuje wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego.

Głównym źródłem kobalaminy są: mięso (wątroba i nerki), ryby (sardynka, śledź, szczupak), mleko i jego przetwory oraz żółtka jaj. W niewielkim stopniu jest produkowana przez florę bakteryjną w przewodzie pokarmowym.

Niedobory częśto występują w poniższych grupach:

• u osób na diecie wegańskiej i wegetariańskiej
• dzieci karmionych piersią przez matki wegetarianki
• chorych na niedokrwistość Addisona-Biermera (niedokrwistość złośliwa)

Niedobory również zauważa się u osób wskutek długotrwałego zażywania leków (inhibitory pompy protonowej – w chorobie wrzodowej), antagonistów histaminy (w alergiach) czy metforminy (stosowanej w leczeniu cukrzycy typu 2).

Suplementację B₁₂ zaleca się również osobom po 50-tym roku życia, gdyż w tym czasie spada przyswajanie witaminy B12.

Skutki niedoboru przyczyniają się do: zahamowania dojrzewania i rozmnażania się komórek (krwinek czerwonych). Może to doprowadzić do niedokrwistości złośliwej, zaniku błony przewodu pokarmowego (bezkwaśności) czy zmian zwyrodnieniowych rdzenia kręgowego i nerwów obwodowych).

Objawy niedoboru witaminy B₁₂: przewlekłe zmęczenie, osłabienie, zaburzenia pamięci, drażliwość, podwyższona temperatura, częste infekcje, drętwienie kończyn, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego czy zaburzenia miesiączkowania.

Dawkowanie witaminy B₁₂

Zaleca się następujące dawki dzienne witaminy B₁₂:

• osoby będące na diecie wegańskiej i wegetariańskiej: 200-300 μg
• osoby po 50 - tym roku życia niezależnie od diety: 250-500 μg
• kobiety w ciąży i karmiące na diecie wegańskiej i wegetariańskiej: 250-500 μg.

A co gdy występuje nadmierna podaż witaminy B₁₂? Prosto mówiąc nadmiar w diecie nie przyczynia się do żadnych objawów niepożądanych. Nadmiar kobalaminy wydalany jest z moczem.

Źródła:

Ciborowska H., Ciborowski A. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka; Wyd. Lek. PZWL. Warszawa 2021

Włodarek D., Lange E. Współczesna dietoterapia. Wyd. PZWL. 2022

Opracowała: Aleksandra Skibniewska, studentka kierunku Dietetyka

Witamina B₁₂ to inaczej zwana kobalamina. Jest niezbędna do tworzenia elementów morfotycznych krwi (krwinek czerwonych i białych) oraz osłonek nerwowych (bierze udział w biosyntezie choliny). Co więcej, odgrywa ważną rolę w przemianie białek, węglowodanów i tłuszczów. Witamina B₁₂ jest też niezbędna do uzyskania aktywnej formy kwasu foliowego, odgrywającego szczególną rolę w przypadku kobiet w ciąży i planujących ciążę.

Występowanie tej witaminy jest bardzo utrudnione, ponieważ występuje wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego.

Głównym źródłem kobalaminy są: mięso (wątroba i nerki), ryby (sardynka, śledź, szczupak), mleko i jego przetwory oraz żółtka jaj. W niewielkim stopniu jest produkowana przez florę bakteryjną w przewodzie pokarmowym.

Niedobory częśto występują w poniższych grupach:

• u osób na diecie wegańskiej i wegetariańskiej
• dzieci karmionych piersią przez matki wegetarianki
• chorych na niedokrwistość Addisona-Biermera (niedokrwistość złośliwa)

Niedobory również zauważa się u osób wskutek długotrwałego zażywania leków (inhibitory pompy protonowej – w chorobie wrzodowej), antagonistów histaminy (w alergiach) czy metforminy (stosowanej w leczeniu cukrzycy typu 2).

Suplementację B₁₂ zaleca się również osobom po 50-tym roku życia, gdyż w tym czasie spada przyswajanie witaminy B12.

Skutki niedoboru przyczyniają się do: zahamowania dojrzewania i rozmnażania się komórek (krwinek czerwonych). Może to doprowadzić do niedokrwistości złośliwej, zaniku błony przewodu pokarmowego (bezkwaśności) czy zmian zwyrodnieniowych rdzenia kręgowego i nerwów obwodowych).

Objawy niedoboru witaminy B₁₂: przewlekłe zmęczenie, osłabienie, zaburzenia pamięci, drażliwość, podwyższona temperatura, częste infekcje, drętwienie kończyn, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego czy zaburzenia miesiączkowania.

Dawkowanie witaminy B₁₂

Zaleca się następujące dawki dzienne witaminy B₁₂:

• osoby będące na diecie wegańskiej i wegetariańskiej: 200-300 μg
• osoby po 50 - tym roku życia niezależnie od diety: 250-500 μg
• kobiety w ciąży i karmiące na diecie wegańskiej i wegetariańskiej: 250-500 μg.

A co gdy występuje nadmierna podaż witaminy B₁₂? Prosto mówiąc nadmiar w diecie nie przyczynia się do żadnych objawów niepożądanych. Nadmiar kobalaminy wydalany jest z moczem.

Źródła:

Ciborowska H., Ciborowski A. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka; Wyd. Lek. PZWL. Warszawa 2021

Włodarek D., Lange E. Współczesna dietoterapia. Wyd. PZWL. 2022