Konopie i kannabinoidy
Opracowała: dr Izabela Grabowska
Konopie (Cannabis sativa) to jedna z najdłużej uprawianych roślin, która jest prawdopodobnie najbardziej znana ze swojej roli jako narkotyk rekreacyjny. Zidentyfikowano w niej ponad 500 substancji chemicznych, ale najbardziej charakterystyczne dla tej rośliny są kannabinoidy (jest ich ponad 140), które mogą mieć korzystne działanie na organizm człowieka zarówno z medycznego, jak i sportowego punktu widzenia.
Wyróżnia się głównie 2 odmiany konopii:
- konopie siewne (Cannabis sativa L.) – inaczej zwane jako włókniste. Wykorzystywane jest w włókiennictwie, a także w lecznictwie i przemyśle spożywczym, jako surowiec oleisty,
- konopie indyjskie (Cannabis indica) - występuje głównie w południowej Azji, uprawiane (często nielegalnie) w krajach o klimacie ciepłym. Zawiera więcej tetrahydrokannabinolu (THC) niż konopie siewne.
Z Cannabis otrzymuje się marihuanę, haszysz i haszysz płynny, będące preparatami narkotycznymi. THC jest głównym związkiem wysoce psychoaktywnym. Drugą popularną substancją czynną wyizolowaną z konopi jest kannabidiol (CBD). Nie wykazuje on psychoaktywnego działania. CBD cieszy się szczególnym zainteresowaniem ze względu na potencjalne właściwości, które pomagają w leczeniu przewlekłego bólu, spastyczności, zaburzeń nastroju i snu, stanów zapalnych czy lęku. Tym samym może poprawić i przyspieszyć powrót do równowagi po długotrwałym i intensywnym wysiłku fizycznym lub intelektualnym.
W roku 2018 Światowa Agencja Antydopingowa (WADA) usunęła CBD z listy substancji zabronionych. Ta zmiana przepisów doprowadziła do wzrostu liczby sportowców stosujących CBD. Istnieje jednak wiele pytań i kwestii związanych z bezpieczeństwem jego stosowania. Chociaż CBD zostało usunięte z listy substancji zabronionych, to wszystkie inne kannabinoidy nadal pozostały zakazane. Istnieje ryzyko zanieczyszczenia suplementów z konopii związkiem THC powyżej dopuszczalnego jej stężenia, pomimo podanej informacji na etykiecie. Również istnieje prawdopodobieństwo, że niewielkie ilości zakazanych kannabinoidów mogę gromadzić się w tkance tłuszczowej, a następnie trafiać do krwioobiegu w okresie głodówek lub wymagającego okresu treningowego. Wykazano, że taka sytuacja ma miejsce w wypadku stosowania konopii indyjskich. Potwierdzenie tego zjawiska w kontekście sportowym przy stosowaniu produktów z CBD wymaga jednak dalszych badań.
Dlatego też z jednej strony CBD można uznać za obiecujący suplement w dziedzinie sportu, który pomaga sportowcom radzić sobie z kontuzjami, stanami lękowymi, stresem lub zaburzeniami snu, ale brak badań klinicznych w grupie osób o wzmożonej aktywności fizycznej oraz niedostateczna kontrola produktów CBD sprawia, iż należy zachować szczególną ostrożność przy stosowaniu tego kannabinoidu.
Piśmiennictwo:
1. McCartney, D., Benson, M.J., Desbrow, B. i in.. Cannabidiol and Sports Performance: a Narrative Review of Relevant Evidence and Recommendations for Future Research. Sports Med – Open, 2020, 6, 6, 27,