
Mózg uczy się preferować wysokotłuszczowe i słodkie przekąski
Opracowała: dr Paulina Baran
W mózgu zachodzą zmiany w wyniku spożywania wysokoprzetworzonych produktów. Jeżeli regularnie sięgamy po pokarmy o wysokiej zawartości cukru i tłuszczu, nawet w niewielkich ilościach, mózg uczy się preferować tego rodzaju żywność w przyszłości – potwierdzają badania przeprowadzone przez naukowców z Instytutu Maxa Plancka w Kolonii we współpracy z Uniwersytetem Yale.
Naukowcy postanowili sprawdzić, dlaczego niezdrowa żywność, tj. o wysokiej zawartości cukru i tłuszczu, jest tak bardzo przez ludzi lubiana i chętnie wybierana. Dlaczego tak trudno jest przejść w sklepie obojętnie obok półek z batonami czekoladowymi, chipsami czy frytkami?
„Tendencja do spożywania pokarmów o wysokiej zawartości tłuszczu i cukru, charakterystyczna dla tzw. diety zachodniej, może być wrodzona lub też rozwinąć się w wyniku nadwagi. Uważamy jednak, że mózg uczy się tej preferencji” - wyjaśnia dr Sharmili Edwin Thanarajah, główna autorka badania.
W celu weryfikacji postawionej hipotezy, naukowcy włączyli do normalnej diety uczestników badania małą porcję budyniu dziennie. Ochotnicy zostali podzieleni na dwie grupy – jedna grupa otrzymywała porcję budyniu bogatą w tłuszcz i cukier, natomiast druga grupa budyń o takiej samej kaloryczności, ale o obniżonej zawartości tłuszczu. Badanie prowadzono przez okres ośmiu tygodni, przed jego rozpoczęciem oraz w trakcie trwania dokonywano pomiaru aktywności mózgu uczestników.
Po zakończeniu eksperymentu wykazano, że aktywność mózgowa była znacznie bardziej nasilona u uczestników z pierwszej grupy, czyli u tych, którzy spożywali wysokocukrowy i wysokotłuszczowy budyń. Szczególnie aktywowany przez pokarm był układ dopaminergiczny, czyli ta część w mózgu, która ma związek między innymi z odczuwaniem przyjemności (układ nagrody) oraz motywacją.
Wyniki badania pokazują, że jeżeli regularnie spożywamy produkty wysokotłuszczowe i słodkie, mózg podświadomie uczy się postrzegać je jako „nagradzające” i w efekcie wytwarza się preferencja do wybierania żywności zawierającej duże ilości tłuszczu i cukru.
Co ciekawe, naukowcy twierdzą, że wytworzona podczas badania eksperymentalnego preferencja do tłustych i słodkich produktów pozostanie u uczestników na dłużej. Wynika to z tego, iż podczas uczenia się w mózgu powstają nowe połączenia, które nie znikają szybko. Zresztą, na tym przecież polega cała idea uczenia się – jeżeli czegoś się raz nauczymy, wcale tak szybko o tym nie zapominamy.
Źródła:
[1] Max-Planck-Gesellschaft. "Sweets change our brain: Why we can't keep our hands off chocolate bars and co.." ScienceDaily. ScienceDaily, 22 March 2023. www.sciencedaily.com/releases/2023/03/230322140934.htm.
[2] Thanarajah, S. E., DiFeliceantonio, A. G., Albus, K. et al. (2023). Habitual daily intake of a sweet and fatty snack modulates reward processing in humans. Cell Metabolism 35(4), s. 571-584.e6. DOI: 10.1016/j.cmet.2023.02.015.