Opracowała: dr Paulina Baran

Na temat ortoreksji oraz jedzenia pod wpływem emocji pisaliśmy już na naszej platformie. Zaburzenia te wzięli także pod lupę Naukowcy ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego (SUM) w Katowicach.

Przypomnijmy, że ortoreksja (łac. orthorexia nervosa) jest jednym z zaburzeń odżywiania się, które polega na nadmiernym zwracaniu uwagi na zdrową dietę. Jest rozpoznawana wówczas, gdy człowiek poświęca całą swoją uwagę i aktywność na planowanie diety i zdrowego trybu życia, zaniedbując jednocześnie pozostałe obszary związane z pracą zawodową oraz relacjami z innymi ludźmi. Osoba cierpiąca na ortoreksję analizuje wszystko, co trafia na jej talerz, posiłki najczęściej przygotowuje samodzielnie, z dużą starannością, nierzadko unika stołowania się poza domem, a w sytuacji, kiedy zje coś „niedozwolonego”, odczuwa ogromne poczucie winy.

Jedzenie emocjonalne jest z kolei definiowane jako tendencja do przyjmowania pokarmu w wyniku doświadczania negatywnych emocji, takich jak np. lęk czy gniew, w celu redukcji negatywnego afektu i zwiększenia afektu pozytywnego. Jedzenie niezwiązane z zaspokojeniem potrzeby fizjologicznej, tj. głodu fizjologicznego, a którego podłożem są przeżywane emocje, pozwala na chwilową poprawę nastroju, w związku z czym pełni ważną rolę w procesie jego regulacji. Jedzenie pod wpływem doświadczanych negatywnych emocji może stać się wyuczoną reakcją dostarczającą poczucia chwilowej ulgi, a tym samym utrwalającą mechanizm błędnego koła regulowania emocji za pomocą jedzenia.

Naukowcy ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach postanowili głębiej przyjrzeć się ortoreksji oraz jedzeniu emocjonalnemu. W tym celu przeprowadzili badania nad występowaniem tych zaburzeń w grupie 300 osób w wieku 22-25 lat, charakteryzujących się zróżnicowanym stylem życia.

Badacze doszli do ciekawych wniosków i wykazali, że na ortoreksję są bardziej narażone osoby, które podejmują aktywność fizyczną oraz posiadają zarówno wiedzę teoretyczną, jak i praktyczne umiejętności z zakresu prawidłowego żywienia. Jeśli natomiast chodzi o jedzenie pod wpływem doświadczanych emocji, stwierdzono, że zaburzenie to częściej występuje u osób, które nie odżywiają się prawidłowo, są mało aktywne fizycznie i mają trudności z radzeniem sobie w sytuacjach stresowych, czyli jednym słowem – u tych, które prowadzą mało higieniczny tryb życia.

W przytoczonych badaniach wykazano także zaburzenia w szacowaniu wielkości porcji i jej wartości energetycznej u osób narażonych na występowanie ortoreksji i jedzenia emocjonalnego – u tych pierwszych widoczna była tendencja do przeszacowywania, natomiast u drugich do niedoszacowywania wielkości porcji spożywanego pokarmu.

Źródła:

[1] Brytek-Matera, A. (2022). Emocje i ich regulacja a jedzenie: wzajemne współzależności. W: A. Brytek-Matera (red.), Psychodietetyka (s. 181-195). Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie.

[2] https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C93975%2Cnaukowcy-sum-zbadali-ortoreksje-i-jedzenie-emocjonalne.html

[3] https://www.mdpi.com/2072-6643/14/14/2816

[4] https://www.ezaf.pl/wpisy/ortoreksja-w-szponach-zdrowej-zywnosci,5031

Opracowała: dr Paulina Baran

Na temat ortoreksji oraz jedzenia pod wpływem emocji pisaliśmy już na naszej platformie. Zaburzenia te wzięli także pod lupę Naukowcy ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego (SUM) w Katowicach.

Przypomnijmy, że ortoreksja (łac. orthorexia nervosa) jest jednym z zaburzeń odżywiania się, które polega na nadmiernym zwracaniu uwagi na zdrową dietę. Jest rozpoznawana wówczas, gdy człowiek poświęca całą swoją uwagę i aktywność na planowanie diety i zdrowego trybu życia, zaniedbując jednocześnie pozostałe obszary związane z pracą zawodową oraz relacjami z innymi ludźmi. Osoba cierpiąca na ortoreksję analizuje wszystko, co trafia na jej talerz, posiłki najczęściej przygotowuje samodzielnie, z dużą starannością, nierzadko unika stołowania się poza domem, a w sytuacji, kiedy zje coś „niedozwolonego”, odczuwa ogromne poczucie winy.

Jedzenie emocjonalne jest z kolei definiowane jako tendencja do przyjmowania pokarmu w wyniku doświadczania negatywnych emocji, takich jak np. lęk czy gniew, w celu redukcji negatywnego afektu i zwiększenia afektu pozytywnego. Jedzenie niezwiązane z zaspokojeniem potrzeby fizjologicznej, tj. głodu fizjologicznego, a którego podłożem są przeżywane emocje, pozwala na chwilową poprawę nastroju, w związku z czym pełni ważną rolę w procesie jego regulacji. Jedzenie pod wpływem doświadczanych negatywnych emocji może stać się wyuczoną reakcją dostarczającą poczucia chwilowej ulgi, a tym samym utrwalającą mechanizm błędnego koła regulowania emocji za pomocą jedzenia.

Naukowcy ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach postanowili głębiej przyjrzeć się ortoreksji oraz jedzeniu emocjonalnemu. W tym celu przeprowadzili badania nad występowaniem tych zaburzeń w grupie 300 osób w wieku 22-25 lat, charakteryzujących się zróżnicowanym stylem życia.

Badacze doszli do ciekawych wniosków i wykazali, że na ortoreksję są bardziej narażone osoby, które podejmują aktywność fizyczną oraz posiadają zarówno wiedzę teoretyczną, jak i praktyczne umiejętności z zakresu prawidłowego żywienia. Jeśli natomiast chodzi o jedzenie pod wpływem doświadczanych emocji, stwierdzono, że zaburzenie to częściej występuje u osób, które nie odżywiają się prawidłowo, są mało aktywne fizycznie i mają trudności z radzeniem sobie w sytuacjach stresowych, czyli jednym słowem – u tych, które prowadzą mało higieniczny tryb życia.

W przytoczonych badaniach wykazano także zaburzenia w szacowaniu wielkości porcji i jej wartości energetycznej u osób narażonych na występowanie ortoreksji i jedzenia emocjonalnego – u tych pierwszych widoczna była tendencja do przeszacowywania, natomiast u drugich do niedoszacowywania wielkości porcji spożywanego pokarmu.

Źródła:

[1] Brytek-Matera, A. (2022). Emocje i ich regulacja a jedzenie: wzajemne współzależności. W: A. Brytek-Matera (red.), Psychodietetyka (s. 181-195). Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie.

[2] https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C93975%2Cnaukowcy-sum-zbadali-ortoreksje-i-jedzenie-emocjonalne.html

[3] https://www.mdpi.com/2072-6643/14/14/2816

[4] https://www.ezaf.pl/wpisy/ortoreksja-w-szponach-zdrowej-zywnosci,5031