Opracowała: dr Paulina Baran

Najnowsze badania naukowe opublikowane na łamach czasopisma Neurology wskazują, że regularne spożywanie żywności wysokoprzetworzonej, w tym takich popularnych produktów jak m.in. chipsy, słodkie napoje czy gotowe dania, może zwiększać ryzyko wystąpienia wczesnych sygnałów ostrzegawczych choroby Parkinsona - i to nawet wiele lat przed pojawieniem się typowych objawów tej choroby!

Czym są wczesne sygnały choroby Parkinsona?

Otóż zanim u kogoś rozwinie się pełnoobjawowa choroba Parkinsona z charakterystycznym drżeniem rąk czy problemami z równowagą, mogą pojawić się subtelne sygnały ostrzegawcze. Naukowcy nazywają to fazą prodromalną lub inaczej przedkliniczną, czyli okresem, gdy w mózgu zachodzą już pewne zmiany, ale główne objawy jeszcze się nie ujawniły. Do tych wczesnych sygnałów należą zaburzenia snu fazy REM, w tym nietypowe zachowania podczas snu, przewlekłe zaparcia, objawy depresyjne, różnego rodzaju bóle ciała, problemy z rozróżnianiem kolorów, nadmierna senność w ciągu dnia mimo odpowiedniej ilości snu oraz osłabienie zmysłu węchu. Co istotne, te pozornie niezwiązane ze sobą dolegliwości mogą wyprzedzać właściwą diagnozę choroby Parkinsona nawet o kilkadziesiąt lat!

Jak przeprowadzono badanie?

Zespół naukowców z Uniwersytetu Fudan w Szanghaju obserwował przez ponad ćwierć wieku prawie 43 tysiące osób. Uczestnicy regularnie wypełniali dzienniczki żywieniowe i przechodzili badania kontrolne, podczas których szczególnej uwadze podlegały wczesne objawy choroby Parkinsona. W badaniu do wysokoprzetworzonych produktów zaliczono przede wszystkim słodkie napoje gazowane, chipsy, gotowe ciastka, parówki, keczup i inne sosy, słodkie jogurty deserowe oraz pakowane przekąski. Dla lepszego zobrazowania warto także podać, że jedna porcja to np. puszka napoju gazowanego, 30 gramów chipsów czy plasterek gotowego ciasta. I co się okazało?

Odkryto, że osoby, które codziennie spożywały 11 lub więcej porcji wysokoprzetworzonych produktów miały 2,5 razy większe prawdopodobieństwo wystąpienia co najmniej trzech wczesnych objawów wskazujących na rozwój choroby Parkinsona w porównaniu z tymi, którzy spożywali mniej niż 3 porcje dziennie. Co ciekawe, związek ten dotyczył prawie wszystkich badanych objawów z wyjątkiem zaparć.

Co te wyniki oznaczają dla nas?

Warto zwrócić uwagę, że choć przywołane badanie nie dowodzi, że żywność przetworzona powoduje bezpośrednio chorobę Parkinsona, wskazuje jednak na silny związek między dietą a ryzykiem rozwoju wczesnych objawów tej choroby. Zatem, to kolejny argument za ograniczeniem spożycia produktów wysokoprzetworzonych na rzecz świeżej, naturalnej żywności.

Pamiętajmy też, czego dowodem są chociażby te badania, że nasze dzisiejsze wybory żywieniowe mogą mieć wpływ na zdrowie mózgu za wiele lat, a zmiana nawyków żywieniowych może być prostą strategią wspierającą długoterminowo zdrowie naszego układu nerwowego.

Źródła:

[1] P. Wang, X. Chen, M. Na et al., Long-term consumption of ultraprocessed foods and prodromal features of Parkinson disease, Neurology. 104(11) (2025). https://doi.org/10.1212/WNL.0000000000213562

[2] https://scitechdaily.com/popular-processed-foods-linked-to-early-signs-of-parkinsons-disease/

Opracowała: dr Paulina Baran

Najnowsze badania naukowe opublikowane na łamach czasopisma Neurology wskazują, że regularne spożywanie żywności wysokoprzetworzonej, w tym takich popularnych produktów jak m.in. chipsy, słodkie napoje czy gotowe dania, może zwiększać ryzyko wystąpienia wczesnych sygnałów ostrzegawczych choroby Parkinsona - i to nawet wiele lat przed pojawieniem się typowych objawów tej choroby!

Czym są wczesne sygnały choroby Parkinsona?

Otóż zanim u kogoś rozwinie się pełnoobjawowa choroba Parkinsona z charakterystycznym drżeniem rąk czy problemami z równowagą, mogą pojawić się subtelne sygnały ostrzegawcze. Naukowcy nazywają to fazą prodromalną lub inaczej przedkliniczną, czyli okresem, gdy w mózgu zachodzą już pewne zmiany, ale główne objawy jeszcze się nie ujawniły. Do tych wczesnych sygnałów należą zaburzenia snu fazy REM, w tym nietypowe zachowania podczas snu, przewlekłe zaparcia, objawy depresyjne, różnego rodzaju bóle ciała, problemy z rozróżnianiem kolorów, nadmierna senność w ciągu dnia mimo odpowiedniej ilości snu oraz osłabienie zmysłu węchu. Co istotne, te pozornie niezwiązane ze sobą dolegliwości mogą wyprzedzać właściwą diagnozę choroby Parkinsona nawet o kilkadziesiąt lat!

Jak przeprowadzono badanie?

Zespół naukowców z Uniwersytetu Fudan w Szanghaju obserwował przez ponad ćwierć wieku prawie 43 tysiące osób. Uczestnicy regularnie wypełniali dzienniczki żywieniowe i przechodzili badania kontrolne, podczas których szczególnej uwadze podlegały wczesne objawy choroby Parkinsona. W badaniu do wysokoprzetworzonych produktów zaliczono przede wszystkim słodkie napoje gazowane, chipsy, gotowe ciastka, parówki, keczup i inne sosy, słodkie jogurty deserowe oraz pakowane przekąski. Dla lepszego zobrazowania warto także podać, że jedna porcja to np. puszka napoju gazowanego, 30 gramów chipsów czy plasterek gotowego ciasta. I co się okazało?

Odkryto, że osoby, które codziennie spożywały 11 lub więcej porcji wysokoprzetworzonych produktów miały 2,5 razy większe prawdopodobieństwo wystąpienia co najmniej trzech wczesnych objawów wskazujących na rozwój choroby Parkinsona w porównaniu z tymi, którzy spożywali mniej niż 3 porcje dziennie. Co ciekawe, związek ten dotyczył prawie wszystkich badanych objawów z wyjątkiem zaparć.

Co te wyniki oznaczają dla nas?

Warto zwrócić uwagę, że choć przywołane badanie nie dowodzi, że żywność przetworzona powoduje bezpośrednio chorobę Parkinsona, wskazuje jednak na silny związek między dietą a ryzykiem rozwoju wczesnych objawów tej choroby. Zatem, to kolejny argument za ograniczeniem spożycia produktów wysokoprzetworzonych na rzecz świeżej, naturalnej żywności.

Pamiętajmy też, czego dowodem są chociażby te badania, że nasze dzisiejsze wybory żywieniowe mogą mieć wpływ na zdrowie mózgu za wiele lat, a zmiana nawyków żywieniowych może być prostą strategią wspierającą długoterminowo zdrowie naszego układu nerwowego.

Źródła:

[1] P. Wang, X. Chen, M. Na et al., Long-term consumption of ultraprocessed foods and prodromal features of Parkinson disease, Neurology. 104(11) (2025). https://doi.org/10.1212/WNL.0000000000213562

[2] https://scitechdaily.com/popular-processed-foods-linked-to-early-signs-of-parkinsons-disease/