Opracowała: mgr Marta Turczyńska

Stres najprościej można zdefiniować jako reakcję organizmu w odpowiedzi na wydarzenia, które zakłócają jego równowagę, obciążają lub przekraczają nasze zdolności do skutecznego radzenia sobie z trudnościami. Czasem stres bywa mobilizujący, dodaje nam energii do działania, a nawet ekscytuje. Niestety, gdy stan napięcia utrzymuje się długo, działa on niekorzystnie na nasze zdrowie. Skutki przewlekłego stresu to m. in. osłabienie układu odpornościowego, zaostrzanie objawów chorób z autoagresji (np. Hashimoto, cukrzycy), czy pojawienie się dolegliwości psychosomatycznych (bóle głowy, ucisk w klatce piersiowej, problemy trawienne). Przewlekły stres może niekorzystnie odbić się również na naszej sylwetce.

Przyczyn przybierania na masie ciała w wyniku przewlekłego stresu jest kilka, oto główne z nich:

Mechanizm „Walka lub ucieczka”

To pamiątka z czasów, gdy stresu nie wywoływały – jak dziś – kłopoty w pracy czy rozczarowania sercowe, lecz fizyczne zagrożenie. Dla naszych praprzodków stres był zwykle związany z zagrożeniem życia i wymagał natychmiastowej mobilizacji oraz zużywania dużej ilości energii. Obecnie stres rzadko kiedy wymaga fizycznej reakcji, nie wydatkujemy energii przeznaczonej na ucieczkę, bo nie uciekamy, niestety nasz mózg myśli, że w wyniku stresu spożytkowaliśmy energię, którą należy uzupełnić. Stąd pojawiające się uczucie głodu w reakcji na napięcie i większy apetyt.

Hormon stresu

Kortyzol wydzielany jest w sytuacji przewlekłego działania stresora (czynnika wywołującego stres), a jego nadmiar krążący we krwi sprzyja gromadzeniu energii w postaci tłuszczu na brzuchu, wokół narządów wewnętrznych. Dodatkowo podwyższony poziom kortyzolu sprawia, że częściej sięgamy po słodkie i/lub tłuste potrawy jak lody lub czekolada.

"Comfort food", jedzenie na pocieszenie

Kojarzycie ten motyw z filmów, gdy pogrążona w smutku bohaterka sięga po największe opakowanie lodów i zasiada przed telewizorem? Dla wielu z nas jedzenie jest formą rozładowania napięcia emocjonalnego. Spożywanie posiłków nie ma wtedy związku z fizjologicznym głodem, a z głodem emocjonalnym.

Brak aktywności

Przewlekły stres działa na nas wycieńczająco, przez co nie mamy już siły na jakąkolwiek aktywność. Dużo śpimy, spędzamy czas w domu, często na kanapie. To sprawia, że wydatkowanie energii jest mniejsze i jeszcze łatwiej o przybieranie na masie ciała.

Jak możemy radzić sobie ze stresem?

Na początek warto uświadomić sobie, że stresu nie możemy wyeliminować z naszego życia, możemy jednak nauczyć się sobie z nim radzić i go minimalizować.

• Skonfrontujmy nasze obawy z realnymi konsekwencjami stresującej nas sytuacji - często tworzymy w głowie czarne scenariusze sytuacji, które mają miejsce po tym jak nam się nie powiedzie. Zastanówmy się jednak co faktycznie może wtedy się wydarzyć.
• Nauczmy się odprężać - zastanówmy się, które aktywności sprawiają, że nie myślimy o niczym. Gdy mamy tzw. "pustą głowę", nasz organizm lepiej odpoczywa i zwalcza stres. Poszukajcie aktywności, która będzie dobra dla Was, może to być słuchanie relaksującej muzyki, sport czy rękodzieło. Możecie również wypróbować techniki relaksacyjne opisane w tym artykule (https://www.ezaf.pl/wpisy/relaksacje-neuromiesniowe-schultza-i-jacobsona,3168)
• Zadbajmy o swoje otoczenie - ciągły hałas, kłótnie osób w naszym otoczeniu, zbyt głośno nastawiony telewizor, wysłuchiwanie ciągle tych samych problemów naszych przyjaciół… Wszystko to podnosi nasz poziom stresu.
• Zaakceptujmy to, że nie wszystko mamy  pod kontrolą - przesyłka nie dotarła na czas, mimo, że zamówiliśmy ją odpowiednio wcześnie? Przejmujemy się, że ktoś nie odpisał na ważny email, mimo, że przypominaliśmy się telefonicznie? Spóźniliśmy się na pociąg, bo na drodze był wypadek? Powtarzanie sobie w myślach, że nie mamy wpływu na te sytuacje i przede wszystkim zaakceptowanie tego, pomoże nam opanować stres.
• Nie bójmy się prosić o pomoc - szczera rozmowa z bliską osobą o tym co trudne, potrafi nieraz radykalnie zmienić postrzeganie trudności. Gdy cierpimy na przewlekły stres warto również skorzystać z pomocy psychologa lub psychoterapeuty.

Opracowała: mgr Marta Turczyńska

Stres najprościej można zdefiniować jako reakcję organizmu w odpowiedzi na wydarzenia, które zakłócają jego równowagę, obciążają lub przekraczają nasze zdolności do skutecznego radzenia sobie z trudnościami. Czasem stres bywa mobilizujący, dodaje nam energii do działania, a nawet ekscytuje. Niestety, gdy stan napięcia utrzymuje się długo, działa on niekorzystnie na nasze zdrowie. Skutki przewlekłego stresu to m. in. osłabienie układu odpornościowego, zaostrzanie objawów chorób z autoagresji (np. Hashimoto, cukrzycy), czy pojawienie się dolegliwości psychosomatycznych (bóle głowy, ucisk w klatce piersiowej, problemy trawienne). Przewlekły stres może niekorzystnie odbić się również na naszej sylwetce.

Przyczyn przybierania na masie ciała w wyniku przewlekłego stresu jest kilka, oto główne z nich:

Mechanizm „Walka lub ucieczka”

To pamiątka z czasów, gdy stresu nie wywoływały – jak dziś – kłopoty w pracy czy rozczarowania sercowe, lecz fizyczne zagrożenie. Dla naszych praprzodków stres był zwykle związany z zagrożeniem życia i wymagał natychmiastowej mobilizacji oraz zużywania dużej ilości energii. Obecnie stres rzadko kiedy wymaga fizycznej reakcji, nie wydatkujemy energii przeznaczonej na ucieczkę, bo nie uciekamy, niestety nasz mózg myśli, że w wyniku stresu spożytkowaliśmy energię, którą należy uzupełnić. Stąd pojawiające się uczucie głodu w reakcji na napięcie i większy apetyt.

Hormon stresu

Kortyzol wydzielany jest w sytuacji przewlekłego działania stresora (czynnika wywołującego stres), a jego nadmiar krążący we krwi sprzyja gromadzeniu energii w postaci tłuszczu na brzuchu, wokół narządów wewnętrznych. Dodatkowo podwyższony poziom kortyzolu sprawia, że częściej sięgamy po słodkie i/lub tłuste potrawy jak lody lub czekolada.

"Comfort food", jedzenie na pocieszenie

Kojarzycie ten motyw z filmów, gdy pogrążona w smutku bohaterka sięga po największe opakowanie lodów i zasiada przed telewizorem? Dla wielu z nas jedzenie jest formą rozładowania napięcia emocjonalnego. Spożywanie posiłków nie ma wtedy związku z fizjologicznym głodem, a z głodem emocjonalnym.

Brak aktywności

Przewlekły stres działa na nas wycieńczająco, przez co nie mamy już siły na jakąkolwiek aktywność. Dużo śpimy, spędzamy czas w domu, często na kanapie. To sprawia, że wydatkowanie energii jest mniejsze i jeszcze łatwiej o przybieranie na masie ciała.

Jak możemy radzić sobie ze stresem?

Na początek warto uświadomić sobie, że stresu nie możemy wyeliminować z naszego życia, możemy jednak nauczyć się sobie z nim radzić i go minimalizować.

• Skonfrontujmy nasze obawy z realnymi konsekwencjami stresującej nas sytuacji - często tworzymy w głowie czarne scenariusze sytuacji, które mają miejsce po tym jak nam się nie powiedzie. Zastanówmy się jednak co faktycznie może wtedy się wydarzyć.
• Nauczmy się odprężać - zastanówmy się, które aktywności sprawiają, że nie myślimy o niczym. Gdy mamy tzw. "pustą głowę", nasz organizm lepiej odpoczywa i zwalcza stres. Poszukajcie aktywności, która będzie dobra dla Was, może to być słuchanie relaksującej muzyki, sport czy rękodzieło. Możecie również wypróbować techniki relaksacyjne opisane w tym artykule (https://www.ezaf.pl/wpisy/relaksacje-neuromiesniowe-schultza-i-jacobsona,3168)
• Zadbajmy o swoje otoczenie - ciągły hałas, kłótnie osób w naszym otoczeniu, zbyt głośno nastawiony telewizor, wysłuchiwanie ciągle tych samych problemów naszych przyjaciół… Wszystko to podnosi nasz poziom stresu.
• Zaakceptujmy to, że nie wszystko mamy  pod kontrolą - przesyłka nie dotarła na czas, mimo, że zamówiliśmy ją odpowiednio wcześnie? Przejmujemy się, że ktoś nie odpisał na ważny email, mimo, że przypominaliśmy się telefonicznie? Spóźniliśmy się na pociąg, bo na drodze był wypadek? Powtarzanie sobie w myślach, że nie mamy wpływu na te sytuacje i przede wszystkim zaakceptowanie tego, pomoże nam opanować stres.
• Nie bójmy się prosić o pomoc - szczera rozmowa z bliską osobą o tym co trudne, potrafi nieraz radykalnie zmienić postrzeganie trudności. Gdy cierpimy na przewlekły stres warto również skorzystać z pomocy psychologa lub psychoterapeuty.