Zielona etykieta. Kilka słów o znakowaniu żywności ekologicznej
Opracowała: mgr Magdalena Matyja
Z każdym rokiem, na Naszych półkach sklepowych pojawia się coraz więcej ekologicznych produktów i artykułów spożywczych. Jednak pojawia się pytanie, czy sięgając po pasztet zwany „eko”, naprawdę wkładamy do koszyka ekologiczny produkt? Niestety, z tym może być różnie. Często w całym „gąszczu” napisów „eko”, „eco”, „organic”, albo certyfikowany produkt „bio”, możemy pominąć ważną rzecz, jaką jest etykieta. Dlatego po pierwsze, zwróćmy uwagę, czy na naszym słoiczku lub opakowaniu widnieje logo produkcji ekologicznej Unii Europejskiej. Ten graficzny zapis przedstawia zielony listek stworzony z białych gwiazdek na zielonym tle i został wprowadzony rozporządzeniem Komisji (UE) nr 271/2020 z 24 marca 2010 roku.
Najważniejsze jest to, że może być umieszczony tylko i wyłącznie na produktach, które uzyskały certyfikat produkcji ekologicznej wydany przez upoważnioną jednostkę certyfikującą w danym kraju UE. Jednym słowem takie produkty (np. spożywcze) muszą spełniać wyśrubowane normy nałożone przez ustawodawstwo unijne, jak i krajowe.
Definiuje to, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/848 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007.
Warto zauważyć, że każdy kraj może używać własne, określone i dozwolone prawnie oznaczenia tożsame z ogólnoprzyjętym symbolem europejskim.
No dobrze, to jak powinna wyglądać etykieta prawidłowo oznakowanego produktu ekologicznego? Po pierwsze, oprócz innych elementów oznakowania wymaganych przepisami prawa żywnościowego (np. wykaz składników), powinna zawierać:
- unijne logo produkcji ekologicznej,
- numer jednostki certyfikującej,
- miejsce produkcji nieprzetworzonych produktów rolniczych.
Dla jasności, numer identyfikacyjny jednostki certyfikującej składa się z akronimu określającego państwo członkowskie lub kraj trzeci zgodnie z międzynarodową normą dwuliterowych kodów państw ISO 3166 (w wypadku Polski, będzie to PL), terminu odnoszącego się do produkcji ekologicznej (np. EKO), numeru referencyjnego nadanego przez właściwy organ państwa członkowskiego (np. 01). Można powiedzieć, że jednostki certyfikujące z Polski używają zatem numerów o następujących formatach: PL-EKO-numer.
Na tę chwilę zgodnie z danymi zamieszczonymi w rejestrze jednostek certyfikujących w rolnictwie ekologicznym w Polsce jest 12 takich jednostek, a ich spis znajduje się na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Niestety, producenci żywności certyfikowanej często próbują wprowadzać swoich konsumentów w błąd, stosując mylnie brzmiące wyrażenia, takie jak: „prosto z natury”, „z zielonych rejonów”, czy „z serca lasu”, powiedzmy sobie szczerze ma to charakter wyłącznie marketingowy, reklamowy i nie ma to nic wspólnego z ekologicznym charakterem produktów.
Jedynie powyżej wymienione oznaczenia gwarantują pewne pochodzenie produktów z certyfikowanych gospodarstw ekologicznych.
Pamiętajmy o tym robiąc zakupy :)
Źródła:
- Znakowanie ekologiczne żywności i wyrobów. Po czym je poznać? (dietetycy.org.pl)
- Logo produkcji ekologicznej (europa.eu)
- Certyfikat zgodności | BIO żywność | EKO-HANDEL Łukasz Gajda (zywnosc-ekologiczna.com.pl)
- Oznakowanie żywności ekologicznej (zywnoscnatalerzu.blogspot.com)
- Rejestr_jednostek_certyfikujących_w_rolnictwie_ekologicznym_w_Polsce_02_08_2023.pdf
- Certyfikaty - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Portal Gov.pl (www.gov.pl)
- EUR-Lex - 32018R0848 - PL - EUR-Lex (europa.eu)